TNO heeft samen met de Koninklijke Marechaussee (KMar) de lessen gepubliceerd die zijn getrokken uit TRESSPASS, een Europese onderzoeksproject naar risicogestuurde grenscontroles. Voor zowel grensbewakers als reizigers zijn er voordelen te behalen, maar het ontbreekt helaas nog aan een wettelijke basis.

TRESSPASS gaat over meer risicogestuurde grenscontrole en is uitgevoerd door een internationaal consortium van ruim twintig organisaties uit negen landen, waaronder de KMar en TNO. TRESSPASS sloot voor TNO en KMar goed aan bij een verkenning waaraan zij al waren begonnen om meer te kunnen sturen op risico’s in het veiligheids­domein, specifiek het grensproces op luchthavens.
TRESSPASS laat zien dat grenscontroles mogelijk zijn waarbij meer gebruik wordt gemaakt van informatie die al beschikbaar is voorafgaande aan de daadwerkelijke grenspassage. Dat heet risicosturing. Dat geeft meer mogelijkheden om het proces van grenscontrole te optimaliseren, in vergelijking met de huidige inrichting van grenscontrole die is gebaseerd op uniforme regels.

Internationale steun en nationale doorontwikkeling
Reizigers waarbij geen reden bestaat voor een grondige controle kunnen sneller de grens passeren. TRESSPASS heeft geleid tot een voorstel voor een concept voor risicogestuurde grenscontrole en een voorbeeld van technologische uitwerking hiervan voor lucht-, maritieme en landgrens.
De binnen TRESSPASS voorgestelde roadmap voor ontwikkeling en implementatie is enthousiast ontvangen door de Europese Commissie. Het is een ontwikkeling met veel potentie maar de wettelijke basis ontbreekt nu nog en daarvoor is een intensief traject vanuit diverse partijen met de EU nodig de komende jaren. De KMar werkt aan een geïntegreerde aanpak van grenscontrole waarin informatiesturing als uitgangspunt steeds belangrijker wordt. De opgedane kennis uit TRESSPASS is daarvoor zeer relevant.

Proportionele grenscontroles
Het sluit ook aan bij het traject dat de Directie Migratiebeleid van het ministerie van Justitie en Veiligheid is gestart om met de ministeries van Buitenlandse Zaken en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat te komen tot een visie op geïntegreerd grensbeheer. De uitkomsten van TRESSPASS sluiten ook goed aan op het vernieuwde grensconcept om ‘contactloos’ reizen mogelijk te maken op Schiphol.
De uitkomsten en opgedane kennis uit TRESSPASS zijn een uitstekend startpunt voor de keuzes die gemaakt kunnen worden voor een mogelijk nieuwe manier van grenscontrole. Het zorgt voor proportionaliteit door een mix van maatregelen om kwaadwillenden te stoppen en een efficiënt en prettig proces voor de reizigers te creëren.
Een ander voordeel zijn de ethische voordelen door de impact van het proces op bijvoorbeeld de privacy van de reiziger beter te kunnen beoordelen en daar bewust keuzes in te maken voor de uit te voeren controles, fysiek danwel digitaal.
Zoals met ieder nieuw gereedschap is diepe kennis over methode en effect essentieel om dat risico te verkleinen met checks and balances. Deze publicatie biedt de uitnodiging om het gesprek hierover op verschillende niveaus aan te jagen. Met als doel: Op weg naar een toekomst met effectievere, efficiëntere en meer proportionele grenscontroles!