De afgelopen jaren is de implementatie van videobewaking in het openbaar vervoer verder toegenomen. Hierdoor is het veiligheidsniveau in steden en meer specifiek voor passagiers en openbaarvervoerbedrijven verhoogd, zo blijkt uit onderzoek van International Association of Public Transport (UITP) en industrie-expert Axis Communications.

Samen voerden Axis en UITP een enquête uit onder OV-bedrijven om een beter beeld te krijgen van de nieuwste trends in het gebruik van videobewaking in het openbaar vervoer. Daaruit bleek onder andere dat digitalisering verschillende operationele aspecten van onze economie en maatschappij verandert. Die verandering is ook zichtbaar in het openbaar vervoer. Zo zorgt het digitale tijdperk voor verbetering van efficiëntie en kwaliteit, maar ook van de klantervaring.

Beeldvorming van videobewaking
De impact van digitalisering heeft tussen 2015 en 2018 geleid tot een verschuiving in de publieke beeldvorming van videobewaking. Waar het gebruik van videobewaking aanvankelijk nog werd gekoppeld aan de positieve impact op de veiligheidsperceptie bij passagiers en personeel, wordt deze tegenwoordig gemonitord op basis van de daadwerkelijk geboden veiligheid (80%).
Uit het rapport van de UITP blijkt dat, in vergelijking met 2015, het aantal openbaar vervoersnetwerken met alleen analoge camera’s aanzienlijk is gedaald (van 25% naar 18%). Dit komt vooral omdat upgrades en nieuwe installaties steeds vaker digitaal zijn. Daarnaast heeft 82 procent van de bedrijven een digitale component in hun systeem.

Meer investeringen in realtime technologie en analyse
Door de verschuiving naar netwerkvideobewaking kunnen operators gemakkelijker realtime-analyses gebruiken om besluitvorming te verbeteren. Op deze manier kunnen reacties op kritieke situaties, zoals een veiligheidsdreiging of noodgeval, beter worden voorbereid. De ‘machine learning’-technologie bijvoorbeeld, identificeert alle ‘normale’ activiteiten binnen een omgeving en slaat bij het herkennen van een afwijkende activiteit automatisch alarm.
Ondanks het feit dat in sommige delen van het OV nog altijd analoge camera’s worden gebruikt, zoeken steeds meer steden naar veiligere en slimmere oplossingen. In 2015 werden slimme analytics, zoals ‘graffiti-detectie’, nog maar nauwelijks gebruikt (door minder dan 10% van de respondenten). Ter vergelijking: in 2018 werden alle 17 in het onderzoek benoemde analytics toegepast, waarvan een aantal – zoals perimeterbeveiliging en spoortoegangdetectie – door meer dan 50 procent. De groei op dit gebied wordt ongetwijfeld aangedreven door de sterke ontwikkeling van analytics, waardoor netwerkcamera’s bruikbaarder en betrouwbaarder worden. Het aantal slimme camera’s neemt dan ook snel toe, waardoor geïnvesteerd zal moeten worden in intelligentere beheersystemen.

Groeiende steun van bedrijven tot passagiers
Onder passagiers is de acceptatie van videobewaking om veiligheidsredenen altijd al vrij hoog geweest. Het rapport concludeert dat de publieke steun voor videobewaking sinds 2015 is toegenomen van 65 procent naar 73 procent. De steun van het personeel blijft stabiel op 78 procent.
Deze acceptatie is mogelijk te herleiden naar het feit dat bewakingsbeelden regelmatig worden gebruikt in onderzoeken, bijvoorbeeld naar enkele bekende incidenten in het openbaar vervoer zoals de bomaanslagen in Brussel op 22 maart 2016. Zowel de dader als een handlanger, die het metronetwerk verliet voordat de bom ontplofte, werden snel door de politie geïdentificeerd dankzij de live-videobeelden met gezichtsherkenningssoftware. In vergelijking met traditionele CCTV-systemen kon men nu door gezichtsherkenning hoge kwaliteitsbeelden van de verdachten maken, waardoor een sneller en efficiënter identificatieproces mogelijk was.

Persoonsgegevens en privacy
Kwesties met betrekking tot persoonsgegevens en privacy zijn wereldwijd vaak onderwerp van debat. Toch lijkt dit tegenwoordig voor een groeiend aantal reizigers niet op te wegen tegen de veiligheidsvoordelen van videobewaking. Deze toenemende acceptatie is ook te zien in de groei van het delen van videobeelden, zowel intern als extern.
Uit het rapport blijkt dat de respondenten in 2015 videobeelden deelden met gemiddeld 3,04 andere partijen, terwijl dat gemiddelde in 2018 steeg tot 3,4. In verschillende domeinen neemt het delen van videomateriaal ook aanzienlijk toe, waaronder bij centra voor stadsbewaking (van 10% naar 22%), brandweerkorpsen (van 4% naar 28%) en regionale/nationale veiligheidscentra (van 5% naar 12%). Deze cijfers suggereren een nauwere samenwerking tussen de verschillende organisaties, in brede zin verantwoordelijk voor de veiligheid en beveiliging van de samenleving.

Conclusie
Uit het gezamenlijke onderzoek blijkt dat zowel passagiers als personeel een groeiend vertrouwen hebben in de toegevoegde waarde van videobewakingstechnologie in het openbaar vervoer. De positieve impact op veiligheid en beveiliging zorgt voor een snelle innovatie van videobewakingstechnologie. De mogelijkheid om openbaarvervoerbedrijven met realtime-technologie te ondersteunen, zoals drie jaar geleden opgemerkt, is in 2018 realiteit geworden. Voor het openbaar vervoer blijft videobewaking en de ontwikkeling hiervan één van de belangrijkste pijlers. Het openbaar vervoer is dan ook een uitstekend voorbeeld van hoe digitalisering in de sector succesvol kan worden toegepast.