Door personeelstekorten en steeds complexer geworden zaken is er minder zittingscapaciteit beschikbaar en kan het langer duren voordat een strafzaak behandeld kan worden. In sommige gevallen leidt dat ertoe dat het Openbaar Ministerie (OM) beslist om zaken te seponeren en niet meer voor de rechter te brengen omdat de redelijke termijn dreigt te worden overschreden.

Deze week werd bekend dat de personeelstekorten bij de rechtbank Gelderland ertoe leiden dat er minder zittingscapaciteit beschikbaar is dan er nodig is. Het OM is daardoor genoodzaakt om 1500 strafzaken te seponeren. In deze zaken stopt de vervolging van de verdachte. Het gaat daarbij om strafzaken waarbij sprake is van een verdenking van een relatief licht vergrijp, zedenzaken worden bijvoorbeeld niet geseponeerd.
Dat verdachten op deze manier niet meer voor de rechter komen is niet alleen voor de samenleving, maar ook voor de Rechtspraak en het OM moeilijk te accepteren, vinden Henk Naves (voorzitter Raad voor de rechtspraak) en Rinus Otte (procureur-generaal OM). Het is volgens hen een unieke situatie, want grote aantallen sepots zijn in de rest van het land niet aan de orde.

Landelijk
Henk Naves geeft aan dat de personeelstekorten niet alleen in Gelderland spelen: “Ook in de rest van het land zijn er personeelstekorten. Hoewel de optie uiteraard is onderzocht, bleek het daarom niet mogelijk om de Gelderse zaken op andere plekken in het land te behandelen. Daarbij speelt ook mee dat de afgelopen periode veel gerechten druk zijn geweest met het behandelen van zaken die door coronaperikelen zijn uitgesteld. Een opeenstapeling van factoren.”
Inmiddels zijn er meer financiële middelen voor de rechtspraak toegezegd. Sinds kort worden er extra rechters geworven en opgeleid. Het aantal nieuwe rechters dat per jaar wordt opgeleid is toegenomen van 80 naar 130 maar dat lost de problemen op korte termijn niet meteen op. Het opleiden van een rechter duurt jaren en de personeelstekorten zullen daarom nog enige tijd blijven.

Andere oplossingen
Er wordt op dit moment ook onderzocht welke mogelijkheden er zijn om extra zittingscapaciteit te genereren en zaken sneller op zitting te plannen. Het OM en de Rechtspraak trekken hierin samen op. Om te voorkomen dat grotere voorraden ontstaan hebben de landelijk bestuurders in de strafrechtsketen onder meer afgesproken meer inspanningen te leveren die de afdoening van strafzaken versnellen.