In 1983 verrichte ik mijn eerste dienst als beveiliger. Aangesteld als winkelsurveillant reisde ik per trein van Rotterdam naar Den Haag om te starten op een supermarkt ergens in de Schilderswijk. Eenmaal ter plaatse ontmoette ik vier beveiligingscollega’s welke daar eveneens hun dienst hadden. Vijf beveiligers dus die dienst deden op dezelfde supermarkt….. dat gaf te denken.

Door Ron Segboer

Een dergelijke bezetting ben ik in mijn carrière als beveiliger op andere objecten niet meer tegengekomen, behoudens natuurlijk de beveiligingswerkzaamheden gedurende de opening van nieuwe supermarkten en dit zoals bekend vaak gepaard gaat met (voorziene) wanordelijkheden zoals de nieuw verkregen verkeerstroom en de toestroom van het nieuwsgierige publiek. Ik stelde mijzelf recent de vraag in welke tijdsgeest dit heeft plaats kunnen vinden, en dit natuurlijk gespiegeld aan het heden, waarin agressie en geweld een nogal dominante rol spelen en de media thans zwaar beheerst. Immers, de inzet van 5 beveiligers op een supermarkt zou heden ten dage toch als zeer ‘verdacht’ ervaren worden. Een winkelsurveillant die in vroegere tijden eens met een blauw oog thuis kwam moest niet zeuren. Dat was een redelijk geaccepteerd risico van het vak. De baas stuurde je een bloemetje en de planning belde met de vraag of je morgen weer “gewoon” kon werken en ja, voor een nieuw overhemd werd gezorgd. En dan ging je weer…! Zo heb ik in mijn verdere loopbaan als winkelsurveillant en als geaccepteerd risico mogen ervaren dat tegen mij twee maal een vuurwapen werd getrokken, messen zijn gehanteerd, met (geïnfecteerde) drugspuiten is gedreigd, een zwaard is gehanteerd en op mij werd ingereden met een voertuig. Dit overschaduwt natuurlijk het geweld en de bedreigingen, die eigenlijk al heel gewoon waren. Een aantal collega’s hadden echter niet zoveel geluk als ik en werden gedurende hun dienst neergestoken. Als ik dit dan wilde nalezen in de plaatselijke pers zag ik dat een halve pagina was besteed aan een eend die gezien was met een vishaakje in zijn snavel en ergens tussen de talloze advertenties een artikeltje van twee zinnen was opgenomen over het onderhavige (steek)incident.

Dat is nu wel even anders; sla de krant maar open. Maar was tot op heden een dergelijke geweldsuiting een geaccepteerd risico, nu lijkt het er op dat beveiligers worden ingezet op die incidenten en locaties waar agressie en geweld reeds heersen. Als instrument dus om zulks te beteugelen. Dat geeft ook te denken! Is er dan nog wel sprake van een geaccepteerd risico? Preventief of repressief? Zijn beveiligers voldoende uitgerust om daar correct weerstand aan te kunnen bieden? Hoe groot is de kans dat het aanwezige publiek daarbij in gevaar kan komen? Welke instructies geven we ze mee, en over welke vaardigheden moeten zij beschikken? Wat heeft dit voor consequenties (voor de langere termijn) en welke veranderingen geeft dit in de bedrijfsvoering van een particulier beveiligingsbedrijf maar vooral ook de vraag …willen we dat eigenlijk allemaal wel?

Op dit moment heeft de geüniformeerde beveiligingsmedewerker geen enkele rechtsbescherming, behoudens de mogelijke steun uit Artikel 41 lid 1 van het Wetboek van Strafrecht (noodweer). Mogelijk, want recente gebeurtenissen waarbij beveiligingspersoneel werd geconfronteerd met agressie en geweld hebben niet altijd in het voordeel gepleit van de betrokkenen. Het is misschien verstandiger om eerst die wettelijke basis te leggen die beveiligingsmensen, maar ook andere geüniformeerden, zoals bijvoorbeeld conducteurs, buschauffeurs, verkeersregelaars, ambulancepersoneel e.d., die bescherming bieden.
Te denken valt dan aan een soort “Veiligheidswet op de Geüniformeerden”, die, net als bijvoorbeeld Artikel 180 van het Wetboek van Strafrecht (wederspannigheid) bescherming biedt aan opsporingsambtenaren. Immers, personen die in uniform hun werkzaamheden verrichten zijn over het algemeen personen die in hun beroep of ambt veiligheid, hulpverlening en dienstverlening uitvoeren met raakvlakken op het terrein van openbare orde en veiligheid. Zij hebben daarbij een maatschappelijk geaccepteerd takenpakket. In de aard en de basis van deze beroepen ligt nu eenmaal verankert het karakter van toezicht, controle en handhaving. Hieruit vloeit voort dat zij wel eens de toegang aan bepaalde personen moeten weigeren, een winkeldief moeten aanhouden of een automobilist moeten adviseren een andere route te kiezen. Het moet daarbij voor een ieder duidelijk zijn dat je dan geen agressie of geweld meer kunt aanwenden of tegen die persoon gaat aanrijden met je voertuig. Doe je dit dan toch, dan moet de wetgever haar tanden maar eens laten zien.

Misschien is het nu eens tijd om over dit soort dingen na te gaan denken want zeg nou eerlijk……vijf beveiligers in een supermarkt of in een bus…….dat willen we toch ook niet?

Artikel 180 Wetboek van Strafrecht (wederspannigheid);
Hij die zich met geweld of bedreiging met geweld verzet tegen een ambtenaar werkzaam in rechtmatige uitoefening van zijn bediening, of tegen personen die hem daarbij krachtens wettelijke verplichting of op zijn verzoek bijstand verlenen, wordt als schuldig aan wederspannigheid gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van derde categorie.

Over de schrijver

Ron Segboer studeerde ondermeer aan de Haagse Hogeschool, het Security College en de Lucina Academy van de Katholieke Universiteit Leuven, België. Na zijn opleiding aan het CIOS was hij de initiatiefnemer van het Register Docenten Gevaarsbeheersing en is hij toegetreden tot het Centre Of Expertise Security Risk Management (COE, domein ‘Personnel Security’). Segboer is eigenaar van onderzoek- en adviesbureau ‘DAITO’ (Investigations & Risk Management), en actief binnen Asset Protection, Investigations, Security Schooling en Gevaarsbeheersing.