22 februari is de jaarlijkse Europese Dag van het Slachtoffer. Op deze dag staat het Openbaar Ministerie samen met de keten stil bij slachtoffers. Ook wordt bekendheid gegeven aan maatregelen die de positie van slachtoffers verbeteren.
Het Openbaar Ministerie beoordeelt ruim tweehonderdduizend misdrijfzaken per jaar en veel van deze zaken hebben impact op slachtoffers. De afgelopen jaren deed het OM veel om slachtoffers beter van dienst te zijn. Belangrijke elementen in de zorg voor slachtoffers zijn het goed en op tijd informeren, ondersteunen bij schadebehandeling en het correct bejegenen van het slachtoffer tijdens het strafproces. Naast dat de Wet Versterking Positie Slachtoffers (2011) in werking is getreden, heeft het OM zijn visie op Slachtofferzorg in de praktijk gebracht en is de ZSM-aanpak ingevoerd. Een aantal ontwikkelingen van de afgelopen jaren op een rij:
* Slachtoffers en nabestaanden van ernstige gewelds- en zedendelicten hebben een vast aanspreekpunt binnen het OM, dit is de zaakscoördinator. Hij of zij geeft uitleg over het strafproces, houdt de slachtoffers en nabestaanden op de hoogte van de voortgang en beantwoordt vragen.
* Bij het afdoen van veelvoorkomende criminaliteit via de ZSM-werkwijze is er expliciet aandacht voor het slachtoffer. Medewerkers van Slachtofferhulp Nederland benaderen namens de officier van justitie slachtoffers actief voor het inventariseren van de schade en informeren naar hun welzijn.
Het is in het belang van het slachtoffer dat er snel duidelijkheid is over hoe de dader wordt aangepakt. Daarnaast geeft het OM een signaal af aan de samenleving door het inzetten van interventies in strafzaken die echt van betekenis zijn voor het slachtoffer.
* De manier waarop het OM communiceert met slachtoffers is verbeterd. Het OM informeert slachtoffers steeds meer pro-actief en persoonlijk. Dit houdt onder andere in dat medewerkers steeds vaker de telefoon pakken om een beslissing toe te lichten in plaats van een brief sturen. Maar ook het taalniveau van de brieven en de website is aangepast van vakjargon naar B1-taalniveau. Teksten op taalniveau B1 begrijpt 95 procent van de bevolking terwijl de inhoud van de tekst in essentie hetzelfde blijft. Verder zijn er filmpjes ontwikkeld die de rechten van slachtoffers uitleggen. Via de
telefoon is alles er op gericht om slachtoffers snel en goed een antwoord te geven. Daarnaast is er een digitaal slachtofferportaal in ontwikkeling. Via het slachtofferportaal is het voor slachtoffers mogelijk om altijd op mobiel, tablet en desktop bij alle gegevens over hun zaak te kunnen. Hierdoor zijn alle belangrijke details gemakkelijk en overzichtelijk terug te vinden. De pilot van het slachtofferportaal vindt momenteel plaats in de regio Zeeland/West-Brabant. Na een succesvol verloop van de pilot in regio Zeeland/West-Brabant wordt het portaal landelijk
beschikbaar gesteld. Slachtoffers in hoger beroepszaken hebben sinds 2013 de mogelijkheid om via een digitaal informatiesysteem hun zaak te volgen.
* Het OM vindt het belangrijk om in contact te staan slachtoffers en nabestaanden. Via het programma `Oog in Oog’ worden OM-medewerkers zich steeds meer bewust van de noodzaak om in het dagelijkse werk -in houding en gedrag- te staan voor het slachtoffer. Het programma laat onder andere alle
OM-medewerkers oog in oog staan met een slachtoffer-een indringende ervaring- waardoor een dossier een gezicht krijgt. Verder zijn er de afgelopen jaren ook speciale bijeenkomsten met slachtoffers en nabestaanden georganiseerd, samen met de rechtbank. Tijdens deze bijeenkomsten gaven nabestaanden aan op welke wijze zij het strafproces hebben ervaren. Deze verbinding houdt het OM scherp omdat het niet wil denken voor het slachtoffer maar wil vragen aan het slachtoffer.