Hoe vaak en in welke vorm kwam grootschalig brandweeroptreden (GBO) voor in de periode 2016-2018? Dat heeft de Brandweeracademie van het Instituut Fysieke Veiligheid in kaart gebracht. Gemiddeld blijkt grootschalig brandweeroptreden 266 keer per jaar nodig te zijn.

De belangrijkste conclusies zijn: grootschalig optreden komt zeer regelmatig voor, wordt bijna altijd ingezet voor brandbestrijding, (interregionale) bijstand is geregeld aan de orde en in droge zomers wordt vanwege natuurbranden een grote extra inzet van de brandweer gevraagd. Vanaf 2020 trekken Brandweer Nederland en de Brandweeracademie samen op om vervolgonderzoek te doen.

Aantallen
In 2016-2018 waren er 1039 incidenten met een grootschalig brandweeroptreden: per jaar gemiddeld 266 incidenten met grootschalig brandweeroptreden en ten minste 19 natuurbranden met een specialistisch optreden. Het aantal incidenten per jaar was stabiel, afgezien van een duidelijke piek in het aantal natuurbranden in de droge zomer van 2018.
Door het onderzoek ontstaat volgens het IFV een duidelijk beeld over het grootschalig optreden. Lector Brandweerkunde Ricardo Weewer: “Pas als we weten waar de brandweer voor kan komen te staan, kunnen we goede procedures en werkwijzen ontwikkelen waarop we opleidingen en trainingen kunnen baseren.”

GBO en/of specialistisch
Grootschalig brandweeroptreden wordt hoofdzakelijk (1013 van 1039) opgestart voor de taak brandbestrijding. Specialistisch optreden met pelotonsinzet komt nauwelijks voor en als het gebeurt, is het meestal voor natuurbrandbestrijding. Deze uitkomst wordt nadrukkelijk gekoppeld aan een conclusie uit het onderzoek Situationele commandovoering bij de brandweer. Hieruit bleek dat weinig voorkomende (grote) incidenten vaak om een aangepaste aanpak en commandovoering vragen, omdat uitrusting, ervaring en kennis van het incident in de basisbrandweerzorg ontbreken.
Op basis van de cijfers lijkt het belang van het goed organiseren van specialistisch optreden toe te nemen. Weewer: “De vraag is steeds weer: waar is de brandweer van? Van de 90%, of verwachten we ook iets van de 10% weinig voorkomende incidenten die misschien wel een grotere maatschappelijke impact hebben?”

Eenduidige basis
Landelijk projectleider Grootschalig Brandweeroptreden (GBO) Gerbrand Jonker: “Het onderzoek geeft een mooi herkenbaar beeld over de periode 2016-2018. In die periode is het programma GBO-SO gestart met de herijking van de visie Grootschalig Brandweeroptreden. De visie, vastgesteld in september 2018, is inmiddels door 19 regio’s geïmplementeerd. Een mooi resultaat dat Brandweer Nederland en de regio’s samen hebben opgepakt en dat een eenduidige basis legt onder het grootschalig optreden.”

Blijvende aandacht door gezamenlijk vervolgonderzoek
Zoals bij de start van het project GBO al aangekondigd, verdient GBO ook na het opstellen van de visie en de implementatie voortdurende aandacht. Door te blijven oefenen, maar ook door dit soort onderzoeken te continueren. Jonker: “Wat mij betreft mag nu een kwalitatieve slag worden gemaakt. Daarmee bedoel ik dat gezocht wordt naar de antwoorden op het waarom. De uitkomsten leveren vervolgens input op voor een 3.0-versie in 2022.”
Vanaf komend jaar trekken het programma GBO-SO van Brandweer Nederland en de Brandweeracademie daarom samen op om vervolgonderzoek te doen. Het onderzoek gebeurt over een langere periode, om een goed en gedegen beeld te krijgen van de prestatie die de brandweer neerzet tijdens grootschalig optreden en van de dilemma’s waarmee operationele collega’s te maken krijgen in commandovoering en opschaling.

Download Grootschalig brandweeroptreden 2016-2018