De politie gaat nauwelijks na of particuliere beveiligingsbedrijven en recherchebureaus in Nederland zich aan de regels houden. Zij heeft hiervoor te weinig gespecialiseerd personeel in huis. De politie wordt bovendien gehinderd door ingewikkelde en gedateerde wet- en regelgeving. Dat concludeert de Inspectie Justitie en Veiligheid.

Doordat er nauwelijks controle is en de regelgeving ontoereikend is, kunnen burgerrechten zoals bescherming van persoonlijke levenssfeer in de knel komen, aldus de Inspectie Justitie en Veiligheid in een onderzoek. De sturing door het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV) op deze controletaak van de politie is onduidelijk. Particuliere recherchebureaus en beveiligingsbedrijven hebben volgens de wet een vergunning nodig om te mogen werken. Ongeveer drieduizend bedrijven hebben zo’n vergunning. Bedrijfsleiding en personeel moeten bovendien toestemming hebben om aan de slag te mogen, omdat hun werk raakt aan belangen en rechten van burgers, zoals bescherming van persoonlijke levenssfeer en vrijheid van bewegen. Die moeten gewaarborgd zijn. Het personeel moet daarom betrouwbaar en deskundig zijn. De politie moet erop toezien dat deze bedrijven zich aan de regels houden. Dit is voor de sector zelf en voor hun klanten van belang. Ook moet voorkomen worden dat er bedrijven zonder vergunning in de branche opereren.

Vergunningen
De minister van JenV geeft de vergunning aan bedrijven en de toestemming aan de leiding. Dit gebeurt na adviezen van de politieafdeling Korpscheftaken. Deze afdeling is verantwoordelijk voor het verlenen van de toestemming aan het personeel en voor de uitgifte van legitimatiepassen aan bijvoorbeeld beveiligers en particuliere rechercheurs. De regionale teams Korpscheftaken dienen ook te controleren of de bedrijven zich houden aan de vergunningsvoorwaarden.
De Inspectie JenV constateerde eerder (in 2016) dat zij hierop onvoldoende controleren. In het onlangs uitgevoerde onderzoek komt dit beeld weer naar voren. Daarnaast blijkt nu dat er ook weinig aandacht en capaciteit is voor het optreden tegen bedrijven die zonder vergunning – dus illegaal – werkzaamheden verrichten in deze branche. Dit is een algemene politietaak die uitgevoerd moet worden door basispolitieteams. Ook bij deze teams ontbreekt het veelal aan kennis en capaciteit om deze taak uit te voeren.

Aanbevelingen
De Inspectie JenV beveelt de minister aan om de wet- en regelgeving, in overleg met betrokken partijen zoals de politie zelf en de branche, te evalueren en het stelsel waar nodig aan te passen. De korpschef wordt aanbevolen om afspraken te maken met de minister en het Openbaar Ministerie over (het niveau van) het toezicht op respectievelijk de vergunde én onvergunde bedrijven. Ook wordt de korpschef aanbevolen de toerusting van de teams te versterken en om in te zetten op meer risicogericht toezicht zodat de beschikbare capaciteit optimaal wordt benut.