Nederlanders maken zich de meeste zorgen over cyberdreigingen, gevolgd door geopolitieke dreigingen en de uitval van vitale processen. Dat blijkt uit de nieuwste Risico- en Crisisbarometer (RCB), het publieksonderzoek van de NCTV naar de beleving van het algemeen publiek van risico’s en dreigingen voor de nationale veiligheid.

Aan Nederlanders werden 17 gebeurtenissen voorgelegd die een dreiging kunnen zijn voor de nationale veiligheid. Per gebeurtenis konden Nederlanders een inschatting geven van de kans op deze gebeurtenis, de ernst van de gebeurtenis voor de Nederlandse samenleving en hoeveel zorgen ze zich erover maken.

Meest genoemde zorgen
De top 5 van gebeurtenissen waar mensen zich zorgen over maken, zag er de afgelopen jaren anders uit. In de twee onderzoeken uit 2021 kwamen spanningen tussen bevolkingsgroepen en infectieziekten als meest genoemde zorgen naar voren. Toen maakten Nederlanders zich ook naar verhouding meer zorgen om terrorisme en extremisme. In de huidige meting maken Nederlanders zich het meest zorgen om cyberdreigingen (47%), geopolitieke dreigingen (45%) en de uitval van vitale processen (43%). Infectieziekten en spanningen tussen bevolkingsgroepen staan op de vierde en vijfde plek.

Waarschijnlijkheid dreigingen
Nederlanders achten de kans op cyberdreigingen het meest waarschijnlijk, gevolgd door georganiseerde criminaliteit en extreem weer. De ernst voor de Nederlandse samenleving wordt vooral hoog ingeschat bij het stoppen van vitale processen, een stralingsongeval en geopolitieke dreigingen. In het rapport is een matrix opgenomen waarin in één oogopslag zichtbaar is hoe de gebeurtenissen zich tot elkaar verhouden als het gaat om de (ervaren) kans en de ernst van de gevolgen.

Vertrouwen in de overheid bij de aanpak
Nederlanders zijn verdeeld over de vraag of de overheid voldoende doet om risico’s en dreigingen te voorkomen en vinden het lastig om dit in te schatten. De dreigingen waarvan meer dan de helft van de Nederlanders vinden dat de overheid te weinig doet om deze te voorkomen, zijn georganiseerde criminaliteit en spanningen tussen bevolkingsgroepen.
Ruim een kwart (27%) van de Nederlanders heeft vertrouwen in de informatievoorziening van de overheid bij rampen. Drie op de tien Nederlanders hebben hierin geen vertrouwen. Het vertrouwen in de informatievoorziening van de overheid tijdens een ramp of crisis, is stabiel sinds voorjaar 2021.

Over de Risico- en Crisisbarometer
De RCB wordt twee keer per jaar uitgevoerd door onderzoeksbureau I&O research in opdracht van de NCTV. Van de 4.500 benaderde Nederlanders (18 jaar en ouder), hebben 2.300 personen deelgenomen aan het onderzoek (dit komt overeen met een respons van 50 procent. De uitkomsten worden gebruikt voor planvorming en de voorbereiding op risico- en crisiscommunicatie. In het najaar van 2022 wordt het onderzoek opnieuw uitgevoerd.
De Voorjaarsmeting 2022 is de elfde meting van de Risico- en Crisisbarometer (RCB). Het onderzoek is uitgevoerd tussen 22 april en 6 mei 2022. Dit is de eerste editie die is uitgevoerd door I&O Research, waardoor de resultaten beperkt vergelijkbaar zijn met eerdere edities.