Nederlandse mainports moeten zo onaantrekkelijk mogelijk worden voor internationale drugssmokkel. Minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid investeert daarom structureel 29 miljoen euro in de aanpak van georganiseerde drugscriminaliteit op de mainports en logistieke knooppunten.

De grote logistieke knooppunten – de havens van Rotterdam, Zeeland West-Brabant en Noordzeekanaalgebied, de luchthaven Schiphol en de bloemenveilingen – moeten grote knelpunten voor drugscriminelen worden. Dat wil de minister onder andere bereiken door verdere internationale samenwerking binnen Europa, maar ook met bron- en doorvoerlanden in Latijns Amerika om drugssmokkel in de kiem te smoren.

Nietsontziend
Yeşilgöz: “Door onze open economie zijn we ook een spil geworden in de wereldwijde drugshandel. Door het grove geld dat wordt verdiend met vooral cocaïne gaat de georganiseerde misdaad vaak nietsontziend te werk om hun illegale handel verder te brengen. Want om het geld te kunnen verdienen, moeten de drugscriminelen eerst langs onze logistieke poorten. En ze daar laten stranden, kan alleen door meer samenwerking nationaal en internationaal. Ook met het bedrijfsleven. We hebben hier echt wat te verliezen als niet de handen ineen worden geslagen. We verdienen in Nederland veel geld dankzij onze goede infrastructuur, maar wat is dat waard als dat gepaard gaat met zoveel bedreiging en geweld?”

Vijf grote logistieke knooppunten
Dit jaar werd al een bedrag van 13 miljoen euro geïnvesteerd in de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit in mainports. De komende jaren loopt dit totaalbedrag op naar 29 miljoen euro structureel vanaf 2025. Hiervan gaat het grootste deel naar de aanpak op vijf grote logistieke knooppunten. Voor de zeehaven van Rotterdam komt structureel 16,5 miljoen euro beschikbaar. Zeehavens in Zeeland en West-Brabant krijgen voor hun gezamenlijke plannen jaarlijks 4 miljoen euro. Luchthaven Schiphol ontvangt 3,5 miljoen euro elk jaar. De havens in het Noordzeekanaalgebied krijgen 1,5 miljoen euro structureel en het logistieke proces rond de bloemenveilingen kan jaarlijks op 1 miljoen euro rekenen.

Nieuwe technieken
Met de structurele middelen kan duurzaam worden geïnvesteerd in opsporing, toezicht en samenwerking tussen de gemeenten, politie, OM, Douane, KMar, FIOD, Belastingdienst, RIEC’s, (lucht)haven-/veilingbedrijven en brancheorganisaties. Ook wordt meer ingezet op nieuwe technieken op de knooppunten, zoals beveiligingssystemen met betere camera’s en slimmere controles bij toegang, bijvoorbeeld door middel van biometrie. En publieke en private partijen trekken samen verder op om het bewustzijn te vergroten bij medewerkers op de knooppunten als gaat om risico’s van ondermijnende praktijken. Zo kan het gebruik van bedrijfsauto’s en het dragen van kleding met herkenbare logo’s personeel al kwetsbaar maken. Door middel van trainingen, campagnes en het aanbieden van informatie leren medewerkers signalen van crimineel gedrag beter te herkennen. Zijn ze alert als ze benaderd worden door criminelen en weten ze wat te doen?

Screening versterken
Verder wil minister Yeşilgöz de screening van medewerkers in zeehavens versterken. Hiervoor investeert ze in een project in de Rotterdamse haven. Op luchthavens ondergaat iedereen die daar op beschermde gebieden werkt momenteel een AIVD-screening op grond van Europese antiterreurregelgeving. Bij zeehavens is dit niet het geval, omdat de bedrijventerreinen daar vele malen uitgestrekter en veel meer open van karakter zijn dan op luchthavens. Zo rijden vrachtwagenchauffeurs af en aan, tot dicht bij de terminals waar schepen gelost worden. Toch wil de minister met de Dienst Justis (Verklaring Omtrent Gedrag) en de AIVD (Verklaring van Geen Bezwaar) meer mogelijk maken als het gaat om beroepen in zeehavens met toegang tot cruciale informatie of voor drugscriminelen interessante posities. Juist omdat voor drugssmokkel vrijwel altijd hulp van binnenuit nodig is.

Internationaal
Om een waterbedeffect tegen te gaan, moet internationaal verder worden opgetrokken in de opsporing en het toezicht op goederenstromen die de grens overgaan. Hierover vond 7 oktober dit jaar in Amsterdam op uitnodiging van minister Yeşilgöz een ministeriële bijeenkomst plaats met België, Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje.
Daarbij worden er extra verbindingsofficieren ingezet voor samenwerking met zogenoemde bron- en transitlanden in de drugshandel, veelal in Latijns Amerika, om meer weerstand te bieden tegen criminele netwerken. Ook gaat de douane containerscans die in Latijns Amerika worden gemaakt in Nederland uitlezen en analyseren. Zo kunnen verdachte ladingen worden geïdentificeerd nog voor ze Nederland bereiken.

Private inbreng
Verder zal minister Yeşilgöz met minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat, staatssecretaris De Vries van Douane later deze maand samen met een Belgische kabinetsafvaardiging in gesprek gaan met de bedrijfsleiding van vijf grote internationale rederijen. Tijdens dit overleg zal de omvang van de problematiek en de samenwerking in de aanpak van internationale drugssmokkel in de havens worden besproken. Hierbij wordt tevens een oproep gedaan aan de rederijen om zelf extra maatregelen te nemen die misbruik van hun bedrijf tegengaan.