De politie was tijdens de nieuwjaarsnacht door vrijwel het hele land druk met het tegengaan van vernielingen, brandstichtingen, opstootjes en met de begeleiding van hulpverleners. Op meerdere plekken was het onrustig. Bij het ingrijpen kreeg de politie het daarbij vaak flink voor de kiezen.

“De jaarwisseling zou eigenlijk voor iedereen een feest moeten zijn”, zegt Peije de Meij, landelijk coördinator jaarwisseling bij de politie. Maar hij blikt terug op een drukke nacht met heftige incidenten. “Op verschillende plaatsen werden mensen die feest wilden vieren bekogeld met vuurwerk. Ook woningen en auto’s zijn doelgericht geraakt. Bij ingrijpen kregen veel politiemensen en andere hulpverleners te maken met agressie en geweld. Zij zijn belaagd terwijl ze juist aan het werk waren om anderen te beschermen.”
Door de kracht van zwaar en meestal illegaal vuurwerk raakten meerdere agenten gewond. Sommigen daarvan liepen gehoorschade op. Het is op dit moment nog niet duidelijk bij hoeveel agenten dat precies het geval was.

Dodelijke slachtoffers
De Mobiele Eenheid (ME) moest meermaals ingrijpen om de orde te herstellen. Op verschillende plekken in het land, waaronder in Alphen aan den Rijn, Bedum en Hedel ondersteunde de ME de brandweer zodat die haar werk kon doen. In onder andere Huizen, Poortugaal en Amsterdam-West moest de ME optreden tegen grote groepen mensen met bivakmutsen die doelbewust de confrontatie met de politie opzochten. Bij een zware explosie in Midwolda zijn meerdere huizen en auto’s beschadigd. Omstanders raakten hierbij gewond door rondvliegend glas.
In de eenheid Rotterdam waren meerdere steekpartijen. Zo raakte een vrouw zwaargewond bij een steekincident in een woning. Bij een steekpartij in een andere woning raakten drie personen tijdens een feest gewond. Eén persoon is in kritieke toestand naar het ziekenhuis gebracht.
De politie heeft naar schatting ten minste tweehonderd aanhoudingen verricht tijdens de nieuwjaarsnacht. Later deze week wordt dit aantal mogelijk bijgesteld zodra de definitieve cijfers bekend zijn.

Geweld tegen hulpverleners
“We zijn diep teleurgesteld over de vele meldingen van agressie en geweld tegen omstanders, de politie en andere hulpverleners”, zegt De Meij. “Ons doel is om deze nacht voor iedereen zo veilig mogelijk te laten verlopen. Bivakmutsen hebben niets met feest van doen. Doelbewust de confrontatie opzoeken is ronduit verwerpelijk.”
In verschillende eenheden raakten agenten gewond. Uit de voorlopige cijfers blijkt dat het zeker enige tientallen agenten betreft. Dat is volgens De Meij volstrekt onacceptabel. “Dit is helaas de realiteit waarin we moeten opereren tijdens de nieuwjaarsnacht, want we zien dit iedere jaarwisseling weer terugkomen.”
Korpschef Henk van Essen heeft veel respect voor alle hulpverleners die vannacht aan het werk waren. “De jaarwisseling is voor de politie de drukste dienst van het jaar. Daarvoor was helaas weer een extreme politie-inzet nodig. Ik zag de tomeloze inzet van alle collega’s die moesten werken in deze omstandigheden. Laat ons ongestoord werken en respecteer onze taak om de veiligheid te bewaren. Daar hoort geen agressie en geweld bij.”

Samenwerking buurt
Ondanks dit heftige beeld heeft de politie veel incidenten kunnen voorkomen. In de aanloop naar de jaarwisseling is geïnvesteerd in contact met sleutelfiguren uit wijken. Denk aan buurtvaders en -moeders en jongerenwerkers. Zij hielden een extra oogje in het zeil en voerden gesprekken met buurtbewoners. Hierdoor werden vannacht meerdere strafbare feiten, zoals brandstichtingen, voorkomen of lukte het om de rust weer terug te brengen in de wijk.
“We zagen in veel wijken dat dit gevoel van gedeelde verantwoordelijkheid heeft geholpen”, aldus De Meij. “Het is niet voor het eerst dat we op deze manier vooraf met elkaar samenwerken. We merken dat het in toenemende mate positief effect heeft. Daarom zetten we er steeds meer op in. Ik spreek mijn dank uit aan iedereen die zich rond deze jaarwisseling hard heeft gemaakt voor de buurt.”

112
De druk op de meldkamers bleef binnen de perken. Waar afgelopen jaren het noodnummer 112 overbelast dreigde te raken als gevolg van te veel onnodige telefoontjes, bleef dit deze nieuwjaarsnacht uit. In aanloop naar de jaarwisseling is in samenwerking met onder meer veiligheidsregio’s geïnvesteerd in bewustwording onder burgers wanneer zij het noodnummer moeten bellen. De politie en brandweer deelden onder meer informatie over nummers die gebeld konden worden bij de incidenten die overlast geven maar geen acuut gevaar, schade of letsel opleverden.