Grote schade door valse documenten, wat je wel en niet mag als particulier recherchebureau en de digitale transitie van de Nationale Politie. Dat waren de onderwerpen van de door Jan van Toorn georganiseerde Security Sessie van afgelopen week.

In het digitale tijdperk spelen papieren documenten nog altijd een belangrijke rol. Denk maar aan identiteitsbewijzen als een paspoort of een werkvergunning. Er worden verschillende technieken gebruikt om dit soort documenten tegen namaak of vervalsing te beschermen. Dat wil echter nog niet zeggen dat iedereen in staat is om vervalste documenten als zodanig te herkennen. Om daarbij de helpende hand te bieden heeft Henk van Zanten van Veridoc de website www.echtheidskenmerken.nl opgezet. Tijdens de presentatie vertelde hij hoe de georganiseerde criminaliteit en documentvervalsing hand in hand door het leven gaan. De consequenties van documentvervalsing kunnen ernstig zijn. Bedrijven krijgen soms tonnen aan boetes als blijkt dat zij illegale werknemers in dienst hebben genomen op grond van vervalste werkvergunningen. Ook is voorgekomen dat mensen met valse diploma’s een baan in de zorg wisten te krijgen. Van Zanten investeerde ruim 5000 uur in de realisatie van zijn website en liet zien wat deze zoal te bieden heeft aan waardevolle informatie. Ook toonde hij enkele interessante voorbeelden van documenten waarbij zelfs de echtheidskenmerken redelijk goed vervalst waren. Zelfs een chip biedt geen waterdichte garantie meer tegenwoordig.

Wat een particulier rechercheur mag en niet mag
Wie slachtoffer wordt van een geweldsmisdrijf kan rekenen op de toegewijde inzet van de politie. Mensen die getroffen zijn door de één of andere vorm van fraude ook, maar die kunnen daarnaast aankloppen bij een particulier recherchebureau. Wico Verbaan vertelde namens Restment tijdens de presentatie wat klanten mogen verwachten van zo’n bedrijf. Ook legde hij uit wat juist niet verwacht mag worden van een particulier recherchebureau. Er is een duidelijk normenkader waarbinnen deze bedrijfstak opereert. Zo is de particulier rechercheur verplicht om na te gaan of de opdrachtgever een gerechtvaardigd belang heeft om bijvoorbeeld de gangen van een van fraude verdachte werknemer na te gaan. Dus niet alleen het belang van de opdrachtgever moeten worden ingediend, maar ook dat van de te onderzoeken persoon. Rechercheonderzoek grijpt namelijk diep in op de persoonlijke levenssfeer van mensen. Hoe voorkomen kan worden dat die onnodig geschonden wordt is samengevat in de privacygedragscode sector particuliere onderzoeksbureaus, een document van maar liefst 39 pagina’s met juridische tekst. Er staat bijna letterlijk in hoe een onderzoeksdossier moet worden opgebouwd. Elke onderzoekshandeling dient getoetst te worden op zaken als proportionaliteit en subsidiariteit. Bereik je met de inbreuk wat je wil bereiken, of kan dat misschien met een minder ingrijpende methode? Door de autoriteit persoonsgegevens word je als particulier rechercheur gezien als een verwerker van persoonsgegevens en dien je de betreffende persoon daarover te informeren. Dat is natuurlijk lastig als je iemand op heterdaad wilt betrappen. Daarom zijn er uitzonderingsgronden, maar je moet wel uitvoerig onderbouwen waarom je de te onderzoeken persoon niet vooraf informeert. Als recherchebureau moet je uiterst zorgvuldig met alle verplichtingen omgaan, wil je niet het risico lopen de vergunning kwijt te raken. Maar… goed omgaan met alle regels zorgt ook voor een resultaat waar de klant echt mee is geholpen, meestal in een situatie die erg vervelend is.

Bestrijding internetcriminaliteit door de politie
De laatste sessie werd verzorgd door twee sprekers die ingingen op het project Centurion van de Nationale Politie. Dat heeft tot doel om de zich snel ontwikkelende internetcriminaliteit in te dammen. Een groot probleem daarbij is dat de politie van oudsher georganiseerd is om traditionele criminaliteit op lokaal niveau te bestrijden. Er is dus niet alleen technische kennis nodig, maar ook een cultuuromslag. Het besef moet groeien dat ook internetcriminaliteit een hoge impact op slachtoffers kan hebben. Daarnaast is digitale kennis essentieel om met name de traditionele georganiseerde criminaliteit, zoals drugshandel, aan te pakken. Hightech crime krijgt tegenwoordig serieuze aandacht, maar dat geldt nog niet voor ongecompliceerde internetcriminaliteit, zoals helpdeskfraude en de zogenoemde ‘vriend in nood’-fraude. Dergelijke onderzoeken lopen al stuk als bijvoorbeeld de aangifte in Apeldoorn wordt gedaan, de beller waarschijnlijk in Groningen zit en de geldezel mogelijk een Rotterdammer is. Er is dus echt een nationale organisatie nodig om dit soort zaken op te lossen. Dat is de taak van Team Centurion. Momenteel worden al zo’n 25.000 aangiftes van bankfraude per jaar geregistreerd. En dat is waarschijnlijk nog maar het topje van de ijsberg. Er is dus nog veel te doen. Niet alleen bij de politie, maar ook bij de rechterlijke macht, waar fraude nog lang niet altijd de prioriteit krijgt die het verdient.