De ontwrichting van de samenleving door georganiseerde criminaliteit is erger dan menigeen denkt. Wie in goed vertrouwen zijn bedrijf verkoopt, kan behoorlijk van een koude kermis thuiskomen. Crowd Management en Crowd Control zijn bepaald niet hetzelfde bij evenementenbeveiliging. En Nederland is slecht voorbereid op nieuwe soorten crises.

Deze feiten kwamen 9 september aan de orde, tijdens een bijeenkomst van het Security Advies Platform van Jan van Toorn. Aan de bijeenkomst in Ridderkerk werd deelgenomen door zo’n 90 genodigden, die vanwege de coronamaatregelen verdeeld werden over een ochtend- en middagsessie. Bovendien kon alles in de buitenlucht plaatsvinden vanwege het fraaie septemberweer.

Bedreiging voor de samenleving
Frank van der Linden van de NCTV begon over een inval in een drugspand, waar heroïne werd aangetroffen met een straatwaarde van 400 miljoen euro. Dit om aan te geven welke bedragen er in deze sector omgaan. “Iemand wordt verdrietig van zo’n inval en vervolgens boos. Wie gaat de schade vergoeden?” Drugshandel is een industrie op zichzelf geworden, waarbij Nederland een belangrijke schakel vormt tussen Midden- en Zuid-Amerika en de rest van Europa. De bendes hebben vanwege het vele geld en geweld zodanig veel macht gekregen, dat zij een bedreiging zijn gaan vormen voor de samenleving. “Ze ronselen kinderen. Die kunnen 1000 euro per dag verdienen met eenvoudige klusjes”, aldus Van der Linden. “Zoals het opschrijven van kentekens van bezoekers aan een hoerenbuurt. Die bezoekers worden vervolgens benaderd voor een ‘wederdienst’ in ruil voor discretie.” De expert noemde nog enkele voorbeelden hoe bonafide bedrijven geleidelijk afhankelijk worden gemaakt van criminele activiteiten. “Het kan lang duren voordat zij het doorhebben.”

Criminele bedoelingen
Een heel ander onderwerp werd aangekaart door advocaat Stijn van der Stap van DVAN Advocaten. Hij ging in op de juridische valkuilen bij bedrijfsovernames. Dat lijkt weinig met ‘security’ te maken te hebben, maar kopers en verkopers kunnen criminele bedoelingen hebben met de koop of verkoop van een bedrijf. De jurist krijgt regelmatig contracten onder ogen en kan niet anders concluderen dan dat er vaak veel te makkelijk wordt gedacht over een overname. “Je komt altijd veel zaken tegen die niet goed zijn. Hangt er bijvoorbeeld een grote claim in de lucht? Als je dat niet weet en er niet naar informeert, kan je als koper van het bedrijf ervoor opdraaien. En wat spreek je af als de koper de boekhouding wil bestuderen, wat natuurlijk logisch is? Je wilt niet dat hij vervolgens van de koop afziet en de financiële gegevens aan de concurrent verkoopt.” Bij onzekerheid is het beter om niet de aandelen van het bedrijf over te nemen, maar alleen de activa.”

Crowd Management en Crowd Control
Sherman Bonifacio is een groot specialist op het gebied van evenementenbeveiliging en was onder andere betrokken bij de beveiliging van Ahoy voor en tijdens het Eurovisie Songfestival. Door corona viel er de afgelopen jaren helaas niet veel te beveiligen, maar de senior consultant bij TSC Crowd Management hoopt dat de Formule 1 een precedent schept voor andere evenementen. Tijdens de bijeenkomst legde hij uit wat er zoal komt kijken bij het beveiligen van een grootschalig publieksevenement. Heel belangrijk daarbij is Crowd Management, wat betekent dat er een situatie wordt gecreëerd waarbij iedereen zich geordend kan bewegen. Vooraf wordt bestudeerd wat de orde zou kunnen verstoren, zodat preventieve maatregelen getroffen kunnen worden. Daarnaast is Crowd Control van belang. Dat komt aan de orde als het Crowd Management faalt. Bij Crowd Control wordt zo snel en efficiënt mogelijk de orde hersteld. Soms gebeurt dat met getrokken pistolen, zo liet Bonifacio zien op foto’s van rellen met Feyenoord-supporters. “Zolang je goed weet wat bezoekers willen en je hen daarin goed faciliteert, is de kans klein dat de situatie uit de hand loopt. Dat gebeurt meestal pas als mensen gaan denken dat dingen niet goed geregeld zijn.”

Wet van pleuris
Ed Trommelen van Group Global Riskmanagement ging als laatste in op crisismanagement in een veranderende wereld. Hoe snel die wereld kan veranderen is wel aangetoond in Afghanistan. De gevolgen zullen volgens de spreker niet tot dat land beperkt blijven. Hij sprak over de ‘Wet van pleuris’. Pleuris, wat staat voor ellende, is het product van de factoren maatschappelijke relevantie, verwijtbaarheid en aantrekkelijkheid voor de media. Om een crisis beheersbaar te houden is een crisisplan nodig en dat mag tegenwoordig niet meer bestaan uit een verzameling dossiers uit 2016, ergens in een boekenkast. “Wat is het ergste wat je organisatie kan overkomen? Welke risico’s brengt de omgeving met zich mee? Liggen er gevaarlijke stoffen opgeslagen in de buurt? En wat zou een jihadist in je organisatie kunnen uitvoeren?” Oefeningen in crisismanagement zijn onontbeerlijk om fouten in het plan te ontdekken en te verhelpen. “Wie doet wat? Wie wordt als eerste gebeld? Hoeveel mensen heb je nodig en welke bevoegdheden geef je hen?” Trommelen wees erop dat de gewone zaken tijdens een crisis ook moeten doorgaan en dat het dus niet handig is om het crisismanagement aan de directie over te laten. Hij adviseerde een HIN, HOP en HON aan te wijzen. Hoofden informatiemanagement, operatiën en ondersteuning. Via een speciale commandostructuur met bijbehorende mandaten kan de crisis beheersbaar worden gemaakt.