De gemeente Amsterdam en alle ziekenhuizen in de regio Amsterdam starten een project om letsel van geweldsincidenten te voorkomen door de informatiepositie van de politie en gemeente te verbeteren.

Daartoe is vanmorgen samen met de zeven ziekenhuizen in de regio Amsterdam-Amstelland, het ministerie van Veiligheid en Justitie, gemeente Amsterdam, politie, GGD, zorgverzekeraar Achmea en VeiligheidNL een convenant ondertekend voor een proef met het ‘Cardiff-model’. Binnen drie jaar moet het aantal slachtoffers van ernstige gewelds- en wapenincidenten verminderd zijn, in het bijzonder onder jongeren die slachtoffer worden van uitgaansgeweld. Het ministerie van Veiligheid en Justitie zal de aanpak evalueren. Bij gebleken succes zal de werkwijze via het politieprogramma ‘Antwoord op geweld’ landelijk uitgerold worden.

Elke dag komen in Nederland 80 slachtoffers van gewelds- en wapenincidenten op de Spoedeisende Hulpafdeling (SEH) van een ziekenhuis terecht. Jaarlijks zijn dit er 29.000, waarvan er 3.200 worden opgenomen in het ziekenhuis en 170 komen te overlijden. Slachtoffers van geweld kampen met de emotionele en psychosociale gevolgen, zoals angststoornissen en relatieproblemen. De bijkomende zorgkosten bedragen in Nederland 33 miljoen euro per jaar. Daar komen de kosten bij van het arbeidsverzuim, die jaarlijks 74 miljoen euro bedragen.

Over de oorzaken van geweldsincidenten is nog te weinig bekend. Dit komt omdat slechts 12% van de slachtoffers van geweld aangifte doet bij de politie. Bij ernstige vormen van geweld, zoals wapenincidenten en uitgaansgeweld, is dit minder dan 25%. Door medewerking van de ziekenhuizen aan het project kunnen de mogelijkheden om geweldsincidenten te voorkomen, worden verbeterd.

Het project is gebaseerd op een methode die in Wales is ontwikkeld door prof. Shepherd. In 1996 is in Cardiff een experiment gestart om informatie over geweldsincidenten geanonimiseerd te delen met politie en gemeente , ten behoeve van het nemen van preventieve maatregelen. Uitsluitend door te registeren waar, wanneer en hoe een wapenincident zich voordoet is het aantal geweldsgerelateerde ziekenhuisopnamen in Cardiff met ongeveer 30% gedaald. Dit terwijl het aantal geweldsincidenten in andere vergelijkbare regio’s steeg.

Informatie werd gebruikt om gericht op te treden tegen uitgaansgelegenheden waar bovenmatig veel gewelds- en wapenincidenten plaatsvonden. Gemeente en politie traden preventief op als uit de gegevens patronen van geweld gekoppeld konden worden aan plaats (hot spots) en tijd (hot times). Door gericht toezicht, aanpassingen in de openbare ruimte zoals meer verlichting en in overleg met ondernemers is het aantal geweldsincidenten fors gedaald. Ook kon met behulp van de gegevens het gebruik van nieuwe wapens worden tegengegaan. In overleg met de horeca werd het gebruik van plastic drinkbekers bevorderd om het gebruik van kapotgeslagen glazen als steekwapen tegen te gaan.

De Cardiff-methode wordt internationaal geprezen en binnen het Verenigd Koninkrijk ook in andere plaatsen toegepast. Met de proef in Amsterdam wordt het Cardiff-model voor het eerst gebruikt op het Europese vaste land.

In Amsterdam heeft dit geleid tot een uniek samenwerkingsverband van organisaties uit het gezondheids- en veiligheidsdomein. Zij hebben de handen ineen geslagen om tot een vergelijkbaar succesvolle preventieve aanpak van geweld te komen. Het delen van informatie vindt plaats binnen de kaders van het medisch beroepsgeheim en privacywetgeving. De informatie is niet herleidbaar tot individuen en wordt alleen gebruikt voor preventieve maatregelen.