In het koetshuis van kasteel De Haar in het Utrechtse Haarzuilens werden maandagmiddag de Cyber Ambassadeurs Breda uitgeroepen tot winnaar van de Hein Roethofprijs 2022, die ingesteld is voor initiatieven tegen criminaliteit en sociale onveiligheid. De winnaar ontving een bedrag van 20.000 euro voor het project en een kunstwerk van Jan Ketelaar.

Voor de Hein Roethofprijs 2022 had de jury drie projecten genomineerd die bijdragen aan het voorkomen van criminaliteit of die de sociale veiligheid bevorderen. Uit 22 inzendingen koos de jury voor de projecten ‘Cyber Ambassadeurs Breda’, ‘You Choose’ van de gemeente Haarlemmermeer en ‘Bubble Games’ uit Eindhoven.

Buren helpen elkaar met cyberveiligheid
De Cyber Ambassadeurs uit Breda zijn bewoners die als vrijwilliger hun buurtgenoten informeren over online veiligheid. Ze verspreiden folders, organiseren cyberinformatieavonden of bedenken andere manieren om de kans op slachtofferschap in hun omgeving te verkleinen. Met eenvoudige tips voor online veiligheid. Deze vrijwilligers volgen een opleidingstraject dat is samengesteld door de Avans Hogeschool, de politie en de gemeente.
Kennis, alertheid en openheid, zijn belangrijke schakels om deze oprukkende vorm van criminaliteit aan te pakken, bedachten een medewerker van de gemeente Breda en een politieman. Met eenvoudige tips voor online veiligheid. Van daaruit ontstond de samenwerking. In 2019 is de eerste lichting Cyber Ambassadeurs opgeleid. Deze mensen worden digitaal weerbaar gemaakt en zij helpen anderen in hun omgeving aan meer kennis, bewustzijn en handigheid, om zo de digitale veiligheid in Breda te vergroten. De trainers van de Cyber Ambassadeurs blijven langdurig als vraagbaak betrokken.

Terugdringen wapengebruik
Een van de overige genomineerden was de campagne You Choose, die zich richt op het terugdringen van bezit en gebruik van wapens onder jongeren van 12 tot 23 jaar in de gemeente Haarlemmermeer. Het is enerzijds een informatieve en preventieve bewustwordingscampagne, daarnaast worden er activiteiten in de stad georganiseerd om talentontwikkeling als positief alternatief te bieden. Vanuit de gedachte dat gedragsverandering een proces is van jaren, is dit een langdurige, intensieve campagne. Niet alleen gericht op jongeren, maar ook op hun ouders, school en omgeving.
Aan de hand van de You Choose-keuzefilm met vr-techniek, gaat een jongerenwerker met de leerlingen het gesprek aan tijdens een gastles. In de film draait het om wel of geen mes meenemen en de gevolgen van deze keuze. De film is gemaakt door en voor lokale jongeren en wordt naast school ook gebruikt op straat en tijdens evenementen. Jongeren kunnen hun talenten vergroten tijdens een voetbaltoernooi, dj-workshop of een skate-event. De campagne is gestart in 2020. Gemeente en politie werken samen met maatschappelijke, culturele en sportieve partners en jongeren, en draait vooral om het gesprek aangaan.

VR-technologie tegen polarisatie
Een andere genomineerde was het project Bubble Games. Dat laat groepen waartussen polarisatie dreigt, met behulp van vr-technologie in elkaars leefwereld stappen. In de gemeente Eindhoven is de techniek ingezet om de spanningen weg te nemen tussen bewoners van de wijk Meerhoven en jongeren die er overlast veroorzaken. Kan spanning tussen groepen, die kan leiden tot polarisatie, worden getemperd door het ontwerpen van empathie? Die vraag staat centraal binnen Bubble Games. Om daar zicht op de krijgen, stappen bewoners en jongeren met vr-brillen in elkaars leefwereld om voelen hoe het is om in elkaars schoenen te staan. Daarna ontmoeten ze elkaar praten over hoe ze de spanningen over en weer kunnen verminderen.
Bubble Games startte in het voorjaar van 2020. Het is een samenwerking tussen de gemeente Eindhoven, Fabrique, LB MGMT, TU Delft, Fonkeling en Fontys. De huidige interventie is nu nog lastig uit te breiden, omdat de techniek erg duur is. De gemeente Eindhoven wil graag verder met een praktische vertaling van de resultaten uit Bubble Games, zodat het verder kan worden gebruikt in andere delen van de stad.

Eervolle vermelding
Het project Adamas uit Amsterdam kwam in aanmerking voor een eervolle vermelding.  Dit project is gericht tegen verharding onder jongeren. De organisatie bestaat uit een Amsterdams netwerk van Credible Messengers. Dat is een combinatie van ervaringsdeskundigen, criminologen, psychologen en andere professionals. Ze kennen ‘de straat’ en komen op voor jongeren die nu niet of nauwelijks gehoord worden. Door onze achtergrond herkennen zij de frustraties, woede en ambities van deze jongeren. Zij zijn geworteld in de wijken en werken in een daadkrachtig netwerk zodat we snel kunnen schakelen.

De prijs
De Hein Roethofprijs wordt om de 2 jaar uitgereikt aan een organisatie of samenwerkingsverband dat zich op een verfrissende en doeltreffende manier richt op een probleem dat de sociale veiligheid bedreigt. De laatste uitreiking was in 2019, door corona is het een jaar doorgeschoven. Het Centrum voor Criminaliteitspreventie en veiligheid (het CCV) organiseert de prijs.
De vorige winnaar was het project ‘Shitzooi’ uit Katwijk. Door een combinatie van voorlichting op scholen en een interactieve game met speciaal aangemaakte sociaalmedia-accounts, leren jongeren meer over sexting. Het doel hiervan is om de kans op slachtofferschap te verkleinen.