Tijdens Prinsjesdag kondigde het ministerie van Justitie en Veiligheid verschillende plannen aan. Woensdag werd tijdens ‘verantwoordingsdag’ bekend gemaakt wat daarvan zoal terecht is gekomen.

Volgens het ministerie van J&V was er in 2018 veel aandacht voor de nationale veiligheid. Dat kwam vooral door de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 (Wiv). Voor en na de invoering van Wiv op 1 mei 2018 heeft de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst hard gewerkt om zich klaar te maken voor de nieuwe wet en daarbij goed gekeken naar hoe gegevens binnen de dienst verwerkt worden. De AIVD heeft als taak om onderzoek te doen naar personen en organisaties die gevaarlijk zijn voor Nederland. In 2018 werden zeven verdachten aangehouden voor het voorbereiden van een terroristische aanslag.

Aanpak ondermijnende criminaliteit
Er is volgens het ministerie in 2018 fors geïnvesteerd in de aanpak van ondermijnende criminaliteit, met daarbij voor 2019 een financiële bijdrage van 100 miljoen euro. Een deel van dit geld werd verdeeld over regionale plannen. Bovendien zijn (lokale) betrokken instanties, ondernemers en goedwillende burgers samen gaan werken in de aanpak van de problemen.
Het kabinet werkt ook aan nieuwe wetgeving die meer mogelijkheden biedt om zware en ontwrichtende criminaliteit aan te pakken. Deze wet geeft burgemeesters bijvoorbeeld meer mogelijkheden om woningen te sluiten. Ook kunnen zwaardere straffen worden geëist tegen leden van een criminele organisatie. En wordt het delen van informatie in samenwerkingsverbanden makkelijker.

Digitale criminaliteit
“We kunnen nu weer investeren en dat is ook noodzakelijk. Georganiseerde ondermijnende misdaad en digitale criminaliteit stellen de politie voor nieuwe uitdagingen. Daarom zetten we maximaal in op versterking en modernisering van het korps; de opsporing en de politie in de wijk voorop. Waakzaam en dienstbaar zowel in de wijk als op het web”, zegt minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.
In 2018 werd de nieuwe wet Computercriminaliteit aangenomen. Dankzij deze wet krijgen justitie en politie nieuwe bevoegdheden om computercriminaliteit beter te bestrijden. De wet ging op 1 januari 2019 in.
Opsporingsambtenaren kunnen zich nu bijvoorbeeld als ‘lokpubers’ inzetten om zo mensen op te sporen die via internet minderjarigen benaderen voor seksuele doeleinden.

Versterking van een goed functionerende rechtsstaat
Procedures in de rechtspraak moeten eenvoudiger en sneller worden, erkent het kabinet. Maar ook begrijpelijker en toegankelijker voor iedereen die er mee te maken krijgt. Daarnaast moeten de procedures helemaal online kunnen verlopen. Om dat te bereiken is het kabinet in 2018 begonnen met de vernieuwing van de rechtspraak. Wetgeving moet rechters ruimte geven om te experimenteren met eenvoudige procedures die de partijen al in een vroeg stadium bij elkaar brengen. De rechtspraak doet dit met pilots als de buurtrechter en met maatregelen om vechtscheidingen te voorkomen.

Aanpak High Impact Crimes (HIC)
High Impact Crimes zijn delicten met een grote impact op het slachtoffer en zijn directe omgeving. Woninginbraak, straatroof, geweld en overvallen.
De daling van de meeste HIC-delicten is in 2018 doorgezet. Met gemeenten is gewerkt aan manieren om risicojongeren van het misdadige pad te halen door ze te begeleiden naar opleiding en/of passend werk.
Verder zijn er landelijke campagnes gevoerd met preventietips om woningen te beveiligen tegen inbraak, om smartphones en tablets boefproof te maken en om waardevolle eigendommen te registreren ter voorkoming van heling.

Aanpak mensenhandel
Bij mensenhandel gaat het om allerlei vormen van gedwongen illegale arbeidsuitbuiting, prostitutie en gedwongen criminaliteit waarbij mensen worden beroofd van hun persoonlijke vrijheid.
In 2018 is afgesproken dat er vanaf 2019 structureel 1,5 miljoen euro beschikbaar is voor een landelijk programma voor sekswerkers die uit de prostitutie willen stappen. Daarnaast startte het programma ‘Samen tegen mensenhandel’. In dit integrale programma staan maatregelen voor preventie, effectieve aanpak van daders en bescherming, opvang en ondersteuning van slachtoffers.
“In welke verschijningsvorm dan ook: mensenhandel is een afschuwelijk delict, dat op grove wijze inbreuk maakt op een van de meest fundamentele mensenrechten: de individuele vrijheid. Voor de slachtoffers kunnen de gevolgen bijzonder traumatisch zijn; mensen zijn soms voor hun leven getekend”, aldus staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid.