De AIVD zegt ontevreden te zijn over de toezichthouder die oordeelt over tappen, hacken en afluisteren. Dat meldt de Volkskrant. De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden zou te kritisch zijn en te vaak doorvragen, waardoor het inlichtingenwerk wordt bemoeilijkt.

Mariëtte Moussault, voorzitter van de toezichthouder, erkent dat er ‘discussiepunten’ zijn. Maar haar standpunt is dat de TIB continu scherp moet blijven en dat de inlichtingendiensten ook soms hun verlies moeten nemen. Dat laatste gebeurde bijvoorbeeld in 2018 toen de AIVD een zogenoemde bulkhack wilde uitvoeren bij KPN. Om de data van enkele verdachten te kunnen opsporen, zou de data van honderdduizenden Nederlanders worden geanalyseerd. Dat vond de TIB veel te ver gaan. “We hebben geen discussies over simpele taps, wel over middelen waarbij de privacy van honderdduizenden mensen op het spel staat”, zegt Moussault.

Technische details
De TIB is sinds mei 2018 actief en controleert of het werk van de AIVD en MIVD voldoet aan de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017, waarbij met name gekeken wordt of de privacy van gewone burgers niet onnodig in het geding komt. De commissie heeft drie leden, waaronder Ronald Prins, de oprichter van het bekende beveiligingsbedrijf FoxIT. Van hem vindt de AIVD dat hij veel te veel doorvraagt naar technische details van afluistermethodes. De dienst is voorstander van een ‘marginale toets’. Moussault begrijpt dat wel, maar benadrukt dat de TIB zich heeft te houden aan de regels van het Europees Hof. Dat houdt ook toetsing in op proportionaliteit en subsidiariteit. Om die reden werd de bulkhack bij KPN verboden.

Buitenland
De TIB staat ook erg kritisch tegenover het delen van informatie met buitenlandse inlichtingendiensten. Zeker als het gaat om data uit een bulkhack. De AIVD meldt bij aanvragen over hacks echter niets over het delen van de verkregen informatie met andere diensten. Ook wil de inlichtingendienst niets kwijt over hoe verbanden worden gelegd tussen verschillende gegevens.
De AIVD klaagt ook dat het toezicht hogere kosten met zich meebrengt, omdat na afwijzingen op andere, vaak duurdere opsporingsmethodes moet worden overgestapt. Daarom zou de dienst in beroep willen kunnen gaan na een afwijzing. Dat kan nu niet. Moussault vindt dat ook niet nodig. Volgens haar wordt maar 1 tot 2 procent van de aanvragen afgewezen. “De honderdduizenden mensen wier privacy de dienst wil schenden kunnen ook niet in beroep gaan.” De voorzitter van de TIB ziet wel de kwaliteit van de aanvragen verbeteren en dat de diensten zich steeds beter aan de wet gaan houden. Maar toezicht houden op inlichtingendiensten blijft volgens haar als koorddansen in het duister.