Hoogleraar: Nederland telt duizenden ‘Grenfell-torens’
In juni 2017 brandde in Londen de Grenfell Tower uit, nadat een uitslaande woningbrand zich via de brandgevaarlijke gevelplaten over het hele gebouw kon verspreiden. Volgens emeritus hoogleraar Jos Lichtenberg van de TU Eindhoven staan in Nederland honderden gebouwen met dezelfde soort gevelbekleding.
Lichtenberg baseert zich op een inventarisatie van de brandveiligheid van woontorens in Eindhoven. Tien procent van deze torens zijn bekleed met gevelplaten die makkelijk in brand kunnen vliegen. In het vakblad Gevelbouw schrijft hij dat in heel Nederland mogelijk duizenden gebouwen staan, waarbij een woningbrand kan escaleren tot totale verwoesting. Dat werd al eerder vermoed. Zo werd kort na de brand in Londen de gevelbeplating van het nog gloednieuwe Hilton Hotel op Schiphol uit voorzorg vervangen.
Grote schaal
De brand in de 70 meter hoge Grenfell Tower ontstond door een defect in een koelkast. Binnen een half uur stond het hele gebouw in brand. 72 bewoners kwamen om het leven en 77 raakten ernstig gewond. Het materiaal voor de gevelplaten die daarvan de oorzaak waren, wordt ook in Nederland nog op grote schaal gebruikt. Het ministerie van Binnenlandse Zaken schakelde vorig jaar ingenieursbureau Arcadis in om te laten onderzoeken waar, zodat de gevaarlijke platen vervangen kunnen worden door brandvertragend materiaal. Dit onderzoek schiet echter niet erg op, vindt Lichtenberg. Daarom startte de emeritus hoogleraar zelf een kleinschalig onderzoek om de ernst van de situatie duidelijk te maken. Met zijn bedrijf Off Road Innovations onderzocht hij 79 gebouwen die 20 meter of hoger zijn en waar mogelijk ook overnachtingen wordt aangeboden. Ook onderzocht hij gebouwen met kinderdagverblijven en zorginstellingen. 35 van de gebouwen bleken net zo gevaarlijk als de Grenfell Tower.
Algehele laksheid
Lichtenberg vindt dat gemeenten op korte termijn hun risicopanden in kaart moeten brengen. Die staan daar echter niet om te trappelen. ‘Welke gemeente vindt het immers prettig om een groot aantal ‘risicovolle’ gebouwen te moeten rapporteren en vervolgens de eigenaren te confronteren met een enorme waardedaling en/of dwang om maatregelen te nemen?’, schrijft hij in Gevelbouw. De hoogleraar stelt dat brandveiligheidszorg in Nederland gekenmerkt wordt door ‘algehele laksheid’.
In Groot-Brittannië is na de brand in de Grenfell Tower vrijwel direct een verbod gekomen op brandgevaarlijke bouwmaterialen. Ook de Belgische en Franse overheden hebben direct maatregelen getroffen. ‘In Nederland moddert de overheid maar aan’, klaagt Lichtenberg. Hij verdenkt de overheid ervan dat het afwachten en uitstellen een strategie is om de kwestie uiteindelijk in de doofpot te laten belanden.