Het totaal aantal stalbranden is de afgelopen acht jaar toegenomen. Daarbij blijkt dat megastallen naar verhouding vaker afbranden dan reguliere veestallen. Meer dan een miljoen dieren kwamen om het leven. Dat blijkt uit onderzoek van het Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico.

Een op de 32 megastallen ging de afgelopen drie jaar door brand verloren. Bij reguliere veelstallen ging het om 1 op de 323. In 2012 stelde de overheid de commissie Brandveilige Veestallen in die het aantal stalbranden moest terugdringen, maar dat heeft kennelijk beperkt nut gehad. Volgens Investico komt het toenemende aantal branden vooral doordat de brandveiligheidseisen voor megastallen achter lijken te blijven bij de toenemende intensivering van de veehouderij. De commissie meent dat de waargenomen stijging het gevolg is van toevallige fluctuaties door de jaren of door een gebrekkige registratie in de eerste periode.

Verdubbeling
Onlangs meldde de commissie nog dat er 41 stalbranden waren in 2019, wat een daling betekent ten opzichte van 2018. Ten opzichte van 2012 is het echter een verdubbeling, aldus Investico. Bovendien worden incidenten buiten beschouwing gelaten waarbij dieren door verstikking om het leven komen. Vorig jaar waren er zes van dergelijke incidenten, wat 150 duizend dieren het leven kostte.
Boeren denken dat branden vooral veroorzaakt worden door kortsluiting, doordat knaagdieren de isolatie van kabels stukbijten. Maar volgens Investico is daarvoor geen bewijs. Ook René Hagen van het Instituut Fysieke Veiligheid twijfelt aan de commissie Brandveilige Veestallen. De commissieleden zitten daar volgens hem vooral vanwege hun belangen en niet zozeer vanwege hun deskundigheid. Goede adviezen van de Wageningen Universiteit zijn alleen overgenomen, als deze de boeren welgevallig waren.

Afgewezen adviezen
Adviezen die werden afgewezen waren installatie van een haspel met een brandslang die lang genoeg is om alle plekken in de stal te bereiken, minimaal één vluchtdeur voor de dieren en een verbod op oude verwarmingstoestellen. Ook met het advies om de compartimentsgrootte te beperken werd niets gedaan. De wettelijk toegestane grootte van een brandcompartiment in een veestal werd in 2012 zelfs opgerekt van 1000 naar 2500 vierkante meter. En boeren mogen nog eens twee keer zo groot bouwen als ze de gemeente ervan kunnen overtuigen dat de stal ook twee keer zo brandveilig is. Dat kan onder andere door het instellen van een rookverbod of het volgen van een brandveiligheidstraining. Ook verzekeraars hebben sterke twijfels over deze gang van zaken. De varkens- en pluimveehouderij is volgens de branchevereniging voor verzekeringsadviseurs (Adviz) inmiddels praktisch onverzekerbaar geworden.

Download hier de overzichtsdocumenten ‘Stalbranden in cijfers’ en ‘Stalbranden per regio’ met cijfertabellen en observaties. Op deze interactieve kaart staan alle stalbranden van de afgelopen acht jaar op.