Volgens verzekeringsmakelaar Aon richten terroristen zich in toenemende mate op openbare ruimten en mensenmassa’s, waardoor bedrijven worden blootgesteld aan potentieel significante risico’s. Zo had 16 procent van de terroristische aanslagen in 2018 directe gevolgen voor het bedrijfsleven.

Europa wordt geconfronteerd met een steeds complexer wordende veiligheidsomgeving. Islamitisch en extreemrechts terrorisme leiden tot kwetsbaarheden voor bedrijven en de maatschappij. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van risico- en verzekeringsadviseur Aon, op basis waarvan de Aon Risk Maps 2019 is samengesteld. Dat gebeurde samen met Continuum Economics en The Risk Advisory Group op basis van bevindingen van onderzoek naar politieke risico’s, terrorisme en politiek geweld in de wereld.

Complexer
Dit jaar is het beeld complexer door een heropleving van populisme in de politiek. In elf landen in Europa zijn nu regeringen met populistische partijen aan de macht. Populistische partijen zijn goed voor gemiddeld 22 procent van de stemmen in 33 Europese landen. Deze politieke verschuiving leidt potentieel tot tweespalt en kan in sommige gevallen zelfs extreme ideologieën in de hand werken die de op regelgeving gebaseerde Europese orde aanvechten.

Nieuwe risico’s
Deze kwesties brengen nieuwe risico’s voor het bedrijfsleven met zich mee. Deze risico’s lopen uiteen van de veiligheid van werknemers en eigendommen door toenemende terrorismedreiging, tot de gevolgen van populistisch overheidsbeleid voor toeleveringsketens en investeringen. Organisaties kunnen met diverse risicomanagementoplossingen inspelen op deze uitdagende omstandigheden.

Bedrijfscrisis
“We zien ook in andere onderzoeken, zoals onze Global Risk Management Survey, dat geopolitieke risico’s een flinke impact hebben op het bedrijfsleven – meer dan terroristische risico’s. Politiek beleid kan steeds vaker een oorzaak zijn van een bedrijfscrisis. Dit toont het belang van het breed kijken naar risico’s, het anticiperen en voorbereiden op mogelijke bedreigingen en incidenten en daarmee het investeren in weerbaarheid en veerkracht”, zegt Alex van den Doel, managing director van Aon Global Risk Consulting bij Aon Nederland. “Bedrijven die actief zijn in gebieden waar het politieke risico hoog is, kunnen zich verzekeren tegen overheidsbesluiten die handelsbeperkend zijn. Ook is er verzekeringsdekking beschikbaar om bedrijven te beschermen tegen de dreiging en de gevolgen van terrorisme.”

Significante risico’s
De belangrijkste bevindingen zijn dat terroristen zich in toenemende mate richten op openbare ruimten en mensenmassa’s, waardoor bedrijven worden blootgesteld aan potentieel significante risico’s.
Duitsland kende een piek in extreemrechtse aanslagen en verijdelde aanslagen (met 23 incidenten tussen 2016-2018, een verdubbeling van de eerdere aantallen). Het is duidelijk dat extreemrechts terrorisme en activisme in heel Europa toenemen.
Terugkerende IS-strijders zullen een grote uitdaging vormen voor de veiligheidsdiensten, het bedrijfsleven en de samenlevingen in heel Europa.
De aanvallen van IS in Europa en Noord-Amerika zijn tussen 2017 en 2018 met de helft gedaald. Er is echter geen sprake van een wereldwijde afname, maar van een verlegging van de activiteiten van IS naar andere regio’s.
16 procent van de terroristische aanslagen in 2018 was gericht op of had directe gevolgen voor het bedrijfsleven.

Populisme
Populisme is niet langer een randverschijnsel in Europa. Aangezien populistisch beleid tot grotere handelsbelemmeringen leidt, is er meer kans dat vanuit de politiek bestaande contracten worden ondermijnd en bedrijven worden gedwongen hun internationale toeleveringsketens aan te passen aan stijgende tarieven en toenemende handelsbelemmeringen.
Het anti-immigrantensentiment is een van de grondbeginselen van vele populistische bewegingen. Hierdoor worden het extreemrechtse terrorisme en de sociale spanningen waarschijnlijk verder aangewakkerd.
De risico’s zijn ook duidelijk zichtbaar voor Europese bedrijven die internationaal actief zijn. Met name de Afrikaanse landen ten zuiden van de Sahara en Latijns-Amerikaanse landen lopen het risico dat overheidsinterventies negatieve effecten hebben op het vermogen van bedrijven om internationaal te investeren en handel te drijven.

Onzekerheid
“De internationale politieke ontwikkelingen vergroten de onzekerheid voor bedrijven. Onvoorspelbaarheid op belangrijke onderwerpen, van de Brexit tot het klimaatoverleg, politiek gedreven frustratie van internationale handelsverdragen en plotselinge veranderingen zoals tariefstellingen en sancties: het zijn stuk voor stuk zaken die een grote impact kunnen hebben op de financiële weerbaarheid, de continuïteit en de reputatie van een bedrijf of van een hele sector”, zegt Marco Zannoni, directeur van COT, Instituut voor Veiligheids- en Crisismanagement, onderdeel van Aon Global Risk Consultants.