Op 3 december verwisselden veel beveiligers op Schiphol van werkgever. Dat was het gevolg van een openbare aanbesteding. Voor veel beveiligers betekende dit bepaald geen verbetering. Reden voor vakbond CNV om naar de rechter te stappen.

CNV heeft het met name voorzien op beveiligingsbedrijf CTSN. Dit zou sollen met de beveiligers en bestaande roosterafspraken volledig aan haar laars lappen. “Beveiligers zijn de dupe van een chaotisch aanbestedingstraject op Schiphol en moeten zich nu in allerlei bochten wringen om werk en privé rond te krijgen. We eisen dat CTSN zich aan de afspraken houdt”, zegt onderhandelaar Erik Honkoop van CNV Vakmensen. De bond stapt nu namens minimaal veertig werknemers naar de rechter. CTSN hanteert een eigen cao, maar zegt zich te houden aan de voorwaarden die de algemene cao van de Nederlandse Veiligheidsbranche stelt bij de overgang van onderneming. Het bedrijf zegt in overleg te zijn met betrokkenen.

Nieuwe werktijden en andere roosters
Op Schiphol zijn altijd verschillende beveiligingsbedrijven actief. Momenteel zijn dat CTSN, G4S, I-SEC, Securitas en Trigion. Honderden beveiligers zijn per 3 december van werkgever veranderd, vanwege een aanbesteding die Schiphol eerder dit jaar heeft uitgeschreven. Honkoop: “Het gaat hier om overgang van onderneming en dan geldt dat beveiligers hun arbeidsvoorwaarden meenemen naar hun nieuwe werkgever. Maar de praktijk is dat veel beveiligers – tegen de afspraken in – te maken hebben met nieuwe werktijden en andere roosters. Vooral CTSN maakt er een potje van. Voor rede vatbaar zijn ze niet, dus bereiden we nu een rechtszaak voor namens minimaal veertig beveiligers. En er komen er naar verwachting nog meer bij. We overwegen daarnaast ook rechtszaken tegen andere beveiligingsbedrijven, want ook daar gaat lang niet alles goed.”

In de knel met mantelzorg
Zijn collega Erik Maas, die in nauw contact staat met de beveiligers op Schiphol, heeft een inventarisatie gemaakt van problemen waar beveiligers mee te maken hebben. “Een van de beveiligers heeft een mantelzorgtaak voor haar man die in een verzorgingshuis zit. Bij haar vorige werkgever G4S waren er daarom afspraken over dagen waarop ze niet werd ingeroosterd. CTSN weigert daar nu rekening mee te houden. Het is maar één voorbeeld van de vele. Tientallen beveiligers hebben bij ons aangeklopt, omdat ze opeens in de knel zitten hoe ze het nu thuis allemaal moeten regelen. Beveiligers die nooit nachtdiensten draaien, moeten dat nu ineens wel. Beveiligers met kleine kinderen of zorgtaken moeten familie inschakelen om naar het werk te kunnen. En ga zo maar door. We maken ons hier echt kwaad over.”

Afspraken respecteren
Door lak te hebben aan bestaande afspraken overtreden beveiligingsbedrijven, volgens CNV met name CTSN, én Schiphol op grote schaal hun eigen aanbestedingsregels. Het gaat niet alleen om roosters en werktijden, maar ook om arbeidsvoorwaarden als adv-dagen, de uitgebreide verzekering tegen werkloosheid en vakbondsverlof. Honkoop: “Waar Schiphol en beveiligingsbedrijven voor de bühne braaf convenanten en gedragscodes ondertekenen, blijkt op de werkvloer dat er rauw geconcurreerd wordt op de arbeidsvoorwaarden van beveiligers. Dit laten we niet gebeuren. Wij eisen dat de beveiligingsbedrijven bestaande afspraken respecteren.” Een van die afspraken is bijvoorbeeld een extra jaar WW als een beveiliger werkloos wordt.

Rol van Schiphol
Van Schiphol, als opdrachtgever van de beveiligingsbedrijven, verwacht de bond een actievere houding. “Tot onze verbazing stelt Schiphol dat ze niets kunnen doen aan de misstanden bij hun onderaannemers. Dat is erg raar”, stelt Honkoop. “Schiphol tekent namelijk wel een ‘convenant’ met alle bedrijven. In dat convenant is afgesproken dat bedrijven zich aan de spelregels houden. Nu bedrijven de spelregels aan hun laars lappen zegt Schiphol dat er niks aan te doen is. Waarom teken je dan een convenant?” Honkoop vindt dat er bij aanbestedingen nooit concurrentie op arbeidsvoorwaarden mag plaatsvinden. “Maar we merken dat Schiphol dat nu oogluikend toestaat.”

Evenementenbeveiligers
Ook FNV maakt zich grote zorgen om de beveiligers op Schiphol. Deze bond noemt de gang van zaken een ‘race to the bottom’. Aanbestedingen zouden alleen dienen om nog goedkopere externe dienstverleners te kunnen krijgen en dat gaat ten koste van de medewerkers.
Schiphol spreekt de aantijgingen tegen. Men zou bij de aanbestedingen kiezen voor de beste prijs-prestatieverhouding en niet voor de goedkoopste aanbieder. Ook stelt men een cao verplicht, al hoeft het van de luchthaven niet niet de cao van de Nederlandse Veiligheidsbranche te zijn. Dat leidde eerder tot de kritiek dat men dan ook cao’s uit de evenementensector zou accepteren en er beveiligers zouden komen die normaal tijdens evenementen de orde handhaven en voor wie lagere opleidingseisen gelden.

Overhoop
Eerder was er ook een juridisch conflict tussen de OR van SDBV Security, dat de aanbesteding verloor, en Securitas, dat de medewerkers zou overnemen. De rechter bepaalde dat Securitas ook de arbeidsvoorwaarden, roosters en werktijden van SDBV Security moest overnemen.
Twee beveiligers uitten anoniem hun onvrede in dagblad Trouw. Een van hen moest na 27 jaar bij G4S naar een ander bedrijf. Daarmee was het niet langer mogelijk om roosterwensen op te geven, zoals werken tijdens het weekend in plaats van door de week. Zij kon daardoor niet meer de mantelzorg voor haar ouders uitvoeren.
Een andere beveiliger verklaarde dat niemand vrijwillig van werkgever is gewisseld. Door de andere werktijden werd haar hele leven overhoop gehaald. Zo moet ze nu regelmatig om 4u ’s morgens beginnen, maar heeft zij geen auto waardoor het uiterst lastig of duur is om dan op de luchthaven te komen. De nieuwe werkgever noemde het opstartproblemen, maar volgens de beveiliger was het rooster voor januari ook nog steeds niet in orde.