Het Openbaar Ministerie (OM) zegt in 2017 de doelstellingen bijna allemaal gehaald te hebben. In sommige gevallen lagen deze boven de norm zoals bij de aanpak van criminele samenwerkingsverbanden. Opvallend was het aantal geconstateerde zaken tegen politie, douane en marechaussee.

Het aantal bij het OM aangeleverde verdachten van cybercrime, kinderporno en het aantal opgeloste woninginbraken en straatroven bleef licht achter. Afgelopen jaar werd er ruim 221 miljoen euro aan crimineel vermogen afgepakt. Voorzitter van het College van procureurs-generaal, Gerrit van der Burg merkt op dat de cijfers geen volledig beeld geven en dat achter de getallen, concrete strafzaken schuilgaan die ingrijpen in de levens van mensen. “Onze keuzes leiden tot bestraffing. Tot tweede kansen, herstel, zorg en andere vormen van bijstand.”

Werk complexer
Het werk van het OM is de laatste jaren diverser geworden. Traditioneel worden de OM-prestaties beoordeeld op basis van het aantal ingeschreven strafdossiers. Het OM richt zich steeds meer op de onderzoeksfase, zonder dat het per definitie tot een ingeschreven strafdossier komt. Denk bijvoorbeeld aan het verstoren van criminele activiteiten, het optreden op verzoek van andere landen of een weloverwogen beslissing dat een interventie van een andere partner, zoals een gemeente, effectiever is.
Ook staat het OM steeds paraat om op te treden tegen nieuwe vormen van criminaliteit of bij acute crises. Daarbij richt het OM zich niet alleen op het bestraffen van criminelen maar ook op het wegnemen van bijvoorbeeld dreigingen.

Straf met Zorg
De maatschappelijke problematiek van verdachten met persoonlijkheidsproblemen heeft invloed op het werk van het OM. Samen met andere partijen zoekt het OM naar de juiste balans. Het feit dat een strafbaar feit wordt gepleegd door iemand met psychiatrische problemen, neemt de maatschappelijke behoefte aan bestraffing niet weg. Ook speelt het OM een rol in een gezamenlijke persoonsgerichte aanpak om tot gedragsverandering te komen; zorginterventies kunnen crimineel gedrag voorkomen. Het is belangrijk om duidelijk af te bakenen welke zaken binnen het strafrecht worden afgedaan en welke zaken en situaties beter door andere instanties kunnen worden opgepakt. Dat vraagt om een nauwe samenwerking met bijvoorbeeld jeugdzorg, gemeenten, de GGZ of een gemeentelijke instelling.

Cybercrime
Het aantal gevallen van cybercrime blijft toenemen. Computers worden niet alleen als middel ingezet om op een nieuwe manier traditionele criminaliteit te plegen, maar zijn ook doelwit van aanvallen. Dankzij de technologische mogelijkheden kunnen cybercriminelen in korte tijd vanaf elke plek ter wereld grote aantallen slachtoffers maken. In de praktijk blijkt het ingewikkeld deze daders te pakken. Om een veilig digitaal domein te creëren en effectief tegen cybercrime te kunnen optreden, is een zichtbare, integrale en toekomstgerichte aanpak nodig. Het OM moet samen met opsporingsinstanties en andere partners stappen zetten om effectief te kunnen zijn in de aanpak van cybercrime.

Investeringen
Voor de aanpak van bepaalde maatschappelijke problemen is in 2017 door het kabinet extra budget beschikbaar gesteld, deels structureel, deels tijdelijk. Deze investeringen compenseren de eerdere en nog lopende bezuinigingen op het OM niet, maar zorgen er voor dat het OM gericht kan investeren in de bestrijding van bepaalde vormen van criminaliteit. Zo investeert het OM bijvoorbeeld in de bestrijding van terrorisme en jihadisme, grootschalige fraude en het afpakken van crimineel vermogen. Verder is tijdelijk extra budget toegekend voor het op orde brengen van een aantal kritische (zorg)processen, zoals de afname van DNA bij veroordeelden en de verbetering van de ICT-omgeving.

Corruptie
Het Openbaar Ministerie constateert binnen de politie, de Koninklijke Marechaussee en de douane ook een opvallende stijging van het aantal corruptiezaken en het lekken van informatie aan derden. Ook de ernst en complexiteit daarvan namen toe. De Rijksrecherche deed vorig jaar 105 oriënterende onderzoeken, feitenonderzoeken en strafrechtelijke onderzoeken naar ambtenaren. Het onder andere om onderzoek naar corruptie, valsheid in geschrifte, fraude of schending van de geheimhoudingsplicht. 22 keer bleek er sprake van ambtelijke corruptie en 23 keer ging het om schending van geheimhoudingsplicht. Er lopen op het moment nog verschillende zaken tegen betrapte personen.