Banken zijn wettelijk verplicht om verdachte transacties te melden bij de overheid. Die zogenoemde poortwachtersfunctie bracht de afgelopen maanden verschillende aan de coronacrisis gerelateerde fraudezaken aan het licht, zo schrijft het FD.

Verschillende bedrijven waren tijdens de ‘intelligente lockdown’ gedwongen hun activiteiten op te schorten. Toch bleven sommige gewoon contant geld afstorten bij de bank. Andere ondernemers ontvingen loonsubsidie, terwijl uit niets bleek dat zij daar recht op hadden. De overheid had haastig enkele steunmaatregelen doorgevoerd om werkgelegenheid te redden en dan is er niet altijd tijd voor deugdelijke fraudepreventie. Alleen al ABN Amro kwam de afgelopen maanden duizenden transacties tegen waar een luchtje aan zat. Ondernemers die al veel langer niet meer actief waren, vroegen ineens noodsteun aan. Andere hadden in maart de salarissen fors verhoogd om meer loonsubsidie te krijgen. De bank is in die gevallen verplicht om melding te doen bij de Financial Intelligence Unit. Die doet namens de overheid verder onderzoek.

Negatief in het nieuws
De poortwachtersfunctie van banken is eigenlijk bedoeld om witwassen en financiering van terrorisme tegen te gaan, maar de afgelopen tijd kwam hierdoor ook gesjoemel met ondeugdelijke coronatestkits onder de aandacht. ABN Amro scant op geautomatiseerde wijze of klanten op een negatieve manier in het nieuws komen. Zo stuitten de onderzoekers op tussenpersonen die in ondeugdelijke coronatestkits handelden. Er werd geen financiële fraude gepleegd, maar toch vindt de bank dergelijke kwesties een reden om afscheid te nemen van klanten. Ook ING is na een megaboete in 2018 bijzonder actief als poortwachter. Deze bank heeft inmiddels meer dan duizend medewerkers die zich met fraudeonderzoek bezig houden en er staan nog zo’n 400 vacatures open.

Andere fraudevormen
De Nederlandse Vereniging van Banken waarschuwt mensen intussen voor andere vormen van coronafraude. Zo worden nog steeds oproepen verspreid om een antibacteriële bankpas aan te vragen. Ook de zogenoemde CEO-fraude neemt nog altijd toe. Mensen van financiële afdelingen die vanwege de coronamaatregelen thuis werken, krijgen dan een e-mail die van hun leidinggevende afkomstig lijkt te zijn en waarin gevraagd wordt om snel enkele facturen te voldoen. Het geld komt vervolgens op rekeningen van tussenpersonen – geldezels genaamd – terecht en wordt vandaar doorgesluisd naar buitenlandse bankrekeningen. Tegen de tijd dat banken dit ontdekken, hebben de criminelen alweer nieuwe geldezels gevonden.