Vooral dankzij investering in beveiligingsmaatregelen heeft ProRail de stijging van het aantal incidenten door ‘spoorlopers’ kunnen omzetten in een daling van 10 procent. Naast hekwerk, slimme camera’s en zelfs Big Data, is ook aanzienlijk meer geïnvesteerd in handhaving en samenwerking met hulpdiensten.

Om de vertraging die ontstaat door spoorlopers aan te pakken  investeert ProRail jaarlijks miljoenen in onder meer nieuwe hekwerken, (slim) cameratoezicht, innovatieve oplossingen door onder meer gebruik te maken Big Data, samenwerking met andere hulpdiensten en extra handhaving. En met resultaat. Voor het eerst in vijf jaar is het aantal verstoringen door spoorlopers met bijna 10 procent gedaald. Het eerste half jaar van 2018 noteerde ProRail 1582 incidenten tegenover 1724 in de eerste zes maanden van 2017. Dat zijn er alleen nog veel te veel en het kost heel veel mankracht en geld om de lijn structureel naar beneden te krijgen.

Wat zijn spoorlopers?
Spoorlopers zijn vaak wandelaars, mensen die hun hond uitlaten, spelende kinderen of vandalen langs het spoor. Ze duiken vooral op als het lekker weer is en op plekken waar recreatie en spoor elkaar tegenkomen. Denk aan natuurgebieden of een camping die naast het spoor ligt.
Machinisten zien op mooie dagen vaker wandelaars of spelende kinderen langs het spoor. Machinisten schrikken, remmen en krijgen van de verkeersleiding opdracht stapvoets verder te rijden om ongevallen te voorkomen. Alle andere treinen op het traject moeten dan ook langzamer rijden, waardoor veel reizigers te laat op hun bestemming aankomen. Soms raken spoorlopers gewond of vallen er zelfs doden.

3,5 uur vertraging per dag
Langs het spoor lopen is levensgevaarlijk en is een belangrijke oorzaak van vertragingen. Bijna 30% van alle treinvertragingen, zo’n drie en een half uur per dag (!), wordt veroorzaakt door mensen die onbevoegd op en langs het spoor lopen. In de eerste zes maanden van 2018 registreerde ProRail 1582 vertragingen door mensen die zich onbevoegd langs het spoor bevonden. 8428 treinen liepen hierdoor vertraging op. In de eerste 6 maanden van 2017 registreerde ProRail 1724 incidenten.

Boete: 140 euro
ProRail voert continue campagne om spoorlopen tegen te gaan. Ook nu weer bij de start van de scholen voert ProRail actief campagne bij verschillende overwegen. Ook voeren Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) in dienst van ProRail dagelijks surveillance en controles uit bij overwegen en langs het spoor. Treffen zij iemand op of langs het spoor, dan kunnen zij de overtreder een boete geven van 140 euro. Met cameratoezicht vergroot ProRail de pakkans en kan er eerder ingegrepen worden als iemand onbevoegd langs het spoor loopt. Dit jaar hebben de opsporingsambtenaren alweer 1600 boetes uitgeschreven voor gevaarlijk gedrag op en rond overwegen. In het buitenland worden hogere boetes uitgeschreven. Zo riskeert een spoorloper in Engeland een boete van £ 1000.

Opsporen met behulp van Big data
Door het slim koppelen van big data is steeds beter te voorspellen op welke plekken er spoorlopers op gaan duiken. Op basis van de historie, weersverwachting en de omgeving heeft ProRail zicht op de hotspots in een bepaalde regio. De afgelopen maanden heeft ProRail hiermee getest en de resultaten zijn positief. Vanaf vorig jaar hebben alle incidentbestrijders en BOA’s de beschikking over een applicatie op hun tablet zodat zij nog beter kunnen inschatten waar zij op bepaalde momenten het beste controles kunnen uitvoeren.

Overwegen
Het Nederlandse spoor telt bijna 2400 overwegen, waarvan er 1900 zich bevinden aan de openbare weg. Bij een overweg is het, ondanks alle maatregelen, relatief eenvoudig het spoor op te lopen. ProRail heeft de afgelopen jaren daarom veel geïnvesteerd in het saneren en het beter beveiligen van overwegen. Veel overwegen zijn inmiddels opgeheven of vervangen door tunnels of bruggen. Het verkeer en voetgangers gaan hier over het spoor heen of onder het spoor door. Nieuwe spoorlijnen – Hanzelijn, Betuweroute en de Hogesnelheidslijn – hebben helemaal geen overwegen meer. Ook een groot deel van de Randstad is inmiddels overwegvrij. Op bestaande spoorlijnen kijkt ProRail, samen de wegbeheerders, waar overwegen vervangen kunnen worden door een tunnel.

Hekwerken en slootjes
De afgelopen jaren is extra geïnvesteerd in extra hekwerk en natuurlijke barrières zoals sloten en bebossing om het spoor nog beter af te sluiten tegen onbevoegden. Nederland heeft ruim 7000 kilometer spoor. Het is niet mogelijk om dit geheel af te sluiten, want hulpdiensten en onderhoudsmonteurs moeten snel toegang kunnen hebben. De hekwerken worden ook ingezet tegen koperdiefstal en suïcides. Momenteel staat er ruim 2400 kilometer aan hekwerk langs het spoor.