De Raad van State vindt de huidige opzet van de aanpak van witwassen door banken, toezichthouders en opsporingsinstanties onwenselijk. De hogere pakkans voor fraudeurs, criminelen en terroristen zou niet opwegen tegen de schending van de privacy van elke Nederlandse burger.

De Raad van State ziet niets in het voorstel van minister Kaag van Financiën en minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid om de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en de Wet toezicht trustkantoren aan te passen. Het belangrijkste adviesorgaan van de regering vindt het wetsvoorstel vanwege de ingrijpende gevolgen niet proportioneel als niet nader wordt gespecificeerd wanneer en welke gegevens kunnen worden uitgewisseld.
Dit betekent mogelijk het einde van Transactie Monitoring Nederland (TMNL), waarin vijf banken samenwerken, en Serious Crime Task Force (SCTF), waarin naast een aantal banken de financiële inlichtingendienst en de politie vertegenwoordigd zijn. Deze organisaties werken aan een systeem van data delen om criminele patronen beter en sneller te herkennen.

Tien miljard banktransacties
Een van de bezwaren is het risico van discriminatie bij de volautomatische verwerking van de jaarlijks ongeveer tien miljard banktransacties. Maar ook andere grondrechten van burgers en bedrijven zouden geschonden kunnen worden. Banken en financiële instellingen gaan persoonsgegevens delen, maar ook informatie over het betalen van boetes, schenkingen aan politieke partijen en bezoeken aan seksclubs of coffeeshops. Daarnaast wordt het wetsvoorstel van Financiën en Justitie en Veiligheid mogelijk overbodig als het Europese bankenportaal wordt ingevoerd. Een Europese aanpak zal aanzienlijk effectiever zijn dan een nationale aanpak omdat criminelen zich niet tot Nederland beperken. De Nederlandsche Bank wijst erop dat de Wwft veel data zal opleveren, maar dat het de vraag is of justitie capaciteit heeft om de meldingen op te volgen.

Verschillende meningen
Advocaat financieel recht Frank ’t Hart zegt in het FD dat de wet aan alle kanten rammelt en dat de juiste afweging en waarborging van rechtsbescherming ontbreken. Hoogleraar Brigitte Unger vindt echter het aanpakken van criminelen belangrijker dan het beschermen van de privacy. Het advies van de Raad van State is volgens haar meten met twee maten. Zo heeft de Belastingdienst wel vergaande bevoegdheden om privacygevoelige data in te zien en wordt dat het samenwerkingsverband tegen witwassen verboden. De Nederlandse Vereniging van Banken zegt dat juist veel waarde wordt gehecht aan de privacy van burgers. Daarom wil TMNL transactiegegevens gepseudonimiseerd gaan delen. Men vindt dat het aan de politiek is om een goede balans te vinden tussen het effectief tegengaan van witwassen en het waarborgen van de privacy.