Afgelopen week werden de Benelux OSPA’s uitgereikt. Voorafgaand hieraan vond een Thought Leadership plaats. Johan de Wit vertelde hoe vooroordelen een risicobeoordeling kunnen beïnvloeden. Michiel Gen ging in op de waarde van fysieke evenementen in het digitale tijdperk. En Nationaal Rapporteur prof. dr. Conny Rijken sprak over mensenhandel in Nederland.

Risicobeoordelingen en vooral veiligheidsrisicobeoordelingen zijn vaak gebaseerd op een voorspellend menselijk oordeel. De professionals, van wier oordeel de veiligheid in organisaties en de samenleving afhankelijk is, zijn echter gevoelig voor systematische fouten, zogenaamde biases. Veel van deze vooroordelen zijn al tientallen jaren bekend, maar toch is het effect op veiligheidsrisicobeoordelingen tot voor kort nooit onderzocht. De afgelopen jaren zijn de Veiligheids- en Security Science Group van de Technische Universiteit Delft een PhD-onderzoeksprogramma gestart om dit te onderzoeken. Johan de Wit gaf een samenvatting van de onderzoeksresultaten.
Beveiliging bestaat volgens De Wit vaak uit het opwerpen van barrières. Maar is ook bekend waartegen deze moeten beschermen? Wat zijn de kans op en impact van incidenten? Vaak zijn we heel goed in het zeggen dat barrières nodig zijn, maar kunnen we niet onderbouwen waarom. Op die manier ontbreekt informatie die nodig is om een investering te rechtvaardigen. Securityprofessionals denken iets anders dan ‘gewone’ mensen. Bijvoorbeeld als het gaat om de keuze tussen met 100% zekerheid 3000 euro ontvangen of met 80% zekerheid 4000 euro ontvangen. Securityprofessionals kiezen vaker voor de tweede optie, maar niet als het gaat om verlies in plaats van een winst. Dan gaat juist weer de voorkeur uit naar zekerheid. Opvallend is ook dat risico’s groter worden geschat naarmate men de risico’s beter kent. Om tot betere besluiten te komen kan het daarom zinvol zijn om er mensen bij te betrekken met een verschillende kijk op risico’s en waarschijnlijkheden.

Online of offline evenementen
Door de corona crisis hebben veel mensen kennis gemaakt met online evenementen. Die hebben voordelen, maar volgens Michiel Gen ook nadelen. Voordelen zijn lagere kosten, een vrijwel ongelimiteerd aantal deelnemers, makkelijke toegankelijkheid, de mogelijkheid om het evenement later bij te wonen, minder impact op het milieu en de mogelijkheid om onderwerpen te behandelen voor een kleine interessegroep. Nadelen zijn het ontbreken van het gevoel dat je echt aan iets deelneemt, dat je niet een bepaalde locatie kunt ervaren, dat je vakgenoten niet fysiek kunt ontmoeten, dat je geen nieuwe mensen ontmoet, dat je je niet echt lid voelt van een community en dat je er niet meer uit kunt halen dan hetgeen dat gepresenteerd wordt.Bovendien raak je bij een online evenement snel afgeleid. Informatie overdragen kan met een online evenement ook prima, maar evenementen zijn niet alleen bedoeld om informatie over te dragen. Ze zijn ook bedoeld om samenwerking te bevorderen en persoonlijke netwerken uit te breiden. Er zijn ook nog enige tijd hybride evenementen geweest, die dus zowel fysiek als online bijgewoond konden worden. Dat fenomeen is volgens Gen echter nooit een succes geworden en bestaat ook vrijwel niet meer. Hij verwacht dat fysieke evenementen in de toekomst wel steeds kleiner zullen worden, maar ook beter van kwaliteit met meer diepgang.

Mensenhandel
Tot slot ging prof.dr. Conny Rijken in op mensenhandel in Nederland. Een vorm van criminaliteit die jaarlijks 5000 slachtoffers stelt. De hoogleraar is sinds 2000 Nationaal Rapporteur van mensenhandel en vertelde tijdens de presentatie over de verschillende verschijningsvormen. Zij legde ook uit wat het verschil is tussen mensensmokkel en mensenhandel. Bij mensensmokkel is sprake van een zekere mate van vrijwilligheid van mensen die zich illegaal in een ander land willen vestigen. Bij mensenhandel ontbreekt die vrijwilligheid. Het is een moderne vorm van slavernij. Mensenhandel speelt zich ook meestal in een bepaald land af en is in 70% van de gevallen gelieerd aan georganiseerde criminaliteit. 60% van de slachtoffers is vrouw en belandt in de illegale prostitutie of wordt ergens als huishoudster gedwongen te werken. Bij mannen gaat het vrijwel altijd om gedwongen tewerkstelling. Toch belanden ook mannen, en dan vooral jongens, in de illegale prostitutie. Opvallend is volgens Rijken dat 40% van de daders vrouw is. De ernst van mensenhandel wordt volgens haar sterk onderschat. Ook is niet algemeen bekend dat zo’n 10% van de 5000 jaarlijkse slachtoffers gedwongen wordt om misdrijven te plegen. Momenteel vindt een discussie plaats of dergelijke slachtoffers voor hun daden gestraft moeten worden. Er zijn volgens de hoogleraar dus voldoende argumenten om in het kader van de veiligheidszorg met een andere blik naar mensensmokkel te kijken.