Schiphol start deze zomer een proef waarbij het mogelijk wordt om zonder paspoort naar Canada te reizen. Deze vormt onderdeel van het beleid om het gehele controleproces in de toekomst te automatiseren, waarmee de lange wachtrijen naar verwachting tot het verleden zullen behoren.

In de nabije toekomst wandelt een passagier zonder enig oponthoud naar de gates of de uitgang van de luchthaven. Camera’s herkennen het gezicht en een snelle ultrasoonscanner controleert of er geen verboden voorwerpen worden meegenomen. Op het moment wordt de gezichtsherkenning al uitgeprobeerd en de volgende stap is het gebruik van een smartphone als paspoort. Het paspoort zal nog wel meegenomen moeten worden, als dat voor de bestemming nodig is, maar op Schiphol kan het op zak worden gehouden. In de smartphone staan de paspoortgegevens, visa en eventuele vaccinatiebewijzen. Scanners detecteren de smartphone en camera’s controleren of het apparaat bij de drager hoort.

Geavanceerde technologieën
Om ervaring met deze technologie op te doen start onder leiding van de Koninklijke Marechaussee een proef die is opgezet door Schiphol, KLM en Air Canada. De afspraken zijn vastgelegd binnen het World Economic Forum en Accenture Travel is gekozen als technologiepartner, waarbij nauw samengewerkt wordt met de TU Delft. Er zal gebruik worden gemaakt van geavanceerde technologieën, zoals biometrie, encryptie, blockchain en kunstmatige intelligentie om fraude tegen te gaan. Ook komt er een koppeling met databases van internationale opsporingsdiensten om te voorkomen dat geregistreerde personen zonder extra controle kunnen reizen.

Vrijwilligers
Het reizen zonder paspoort heeft als naam KTDI meegekregen, wat staat voor Known Traveler Digital Identity. In eerste instantie worden tienduizend passagiers die tussen Amsterdam en Montreal of Toronto reizen gevraagd om als vrijwilliger mee te doen met de proef. Zij kunnen de KTDI-app op hun smartphone installeren. Een voorwaarde is wel dat het toestel een NFC-chip heeft en dat die voor het beoogde doel geschikt is. iPhone-bezitters zullen daarvoor iOS13 nodig hebben. De app zorgt ervoor dat de biometrische data van het paspoort op de smartphone wordt overgezet. De data wordt vervolgens door de overheid gesigneerd met een private key. De luchthavens hebben de public key, waarmee de versleutelde data op de smartphone geverifieerd kan worden.

Geautoriseerd identiteitsbewijs
Als de proef slaagt, wordt de technologie in de loop van 2020 ingezet voor alle passagiers tussen Schiphol, Montreal en Toronto. Verwacht wordt dat KTDI rond 2030 algemeen gebruikt kan worden. Tegen die tijd zal de luchtvaart volgens IATA wereldwijd met 50 procent zijn gegroeid en zullen de huidige controlesystemen niet langer toereikend zijn. Wel zullen regeringen, luchthavens en luchtvaartmaatschappijen moeten willen meewerken om de technologie wereldwijd uitgerold te krijgen.
Volgens de initiatiefnemers zal het gebruik van de smartphone als door de overheid geautoriseerd identiteitsbewijs niet voorbehouden blijven aan de luchtvaart. In de toekomst zal het toestel ook als rijbewijs kunnen dienen en gebruikt kunnen worden om bankzaken te regelen, auto’s te huren of in te checken in hotels.