De Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) ziet er op toe dat de nucleaire veiligheid en stralingsbescherming in Nederland voldoen aan de hoogste eisen. De ANVS stelt daarvoor regels op, verleent vergunningen, ziet toe op de naleving daarvan en kan handhavend optreden.

Tot 2015 waren de diverse overheidstaken en de kennis over de nucleaire sector verspreid over verschillende instanties. Al deze kennis en kunde is nu gebundeld in de ANVS. De ANVS is sinds 1 augustus 2017 een zelfstandig bestuursorgaan (zbo). Hierdoor kunnen beslissingen onafhankelijk worden genomen. De ANVS valt onder de verantwoordelijkheid van de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

De wettelijke verantwoordelijkheden van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS) omvatten verschillende belangrijke aspecten:

Advies over beleid en wetgeving
De ANVS geeft zowel gevraagd als ongevraagd advies aan het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en andere ministeries over beleidskwesties en wet- en regelgeving met betrekking tot nucleaire veiligheid en stralingsbescherming. Dit advies is gebaseerd op expertise en kennis en heeft tot doel de uitvoerbaarheid en effectiviteit van beleid te waarborgen.

Vergunningverlening en autorisaties
Als autoriteit verleent de ANVS vergunningen en andere autorisaties, waaronder registraties en specifieke vrijstellingen, met betrekking tot nucleaire activiteiten. Dit omvat ook het registreren van stralingsdeskundigen en -artsen, het erkennen van opleidingsinstellingen, en het certificeren en valideren van transportverpakkingen, evenals het goedkeuren van beveiligingsplannen.

Toezicht en handhaving
De ANVS houdt toezicht op het veilig gebruik van stralingstoepassingen, het vervoer van radioactieve stoffen en splijtstoffen, en de veiligheid van nucleaire installaties in Nederland, inclusief de bijbehorende beveiliging. Indien nodig kan de ANVS handhavend optreden om naleving van de wet- en regelgeving af te dwingen.

Crisisvoorbereiding en -respons
Samen met andere crisispartners speelt de ANVS een cruciale rol bij het voorbereiden op en reageren op mogelijke crisissituaties op het gebied van nucleaire veiligheid, stralingsbescherming en beveiliging. Het Crisis Expert Team straling en nucleair (CETsn) biedt expertise en advies over radiologische en gezondheidskundige aspecten van stralingsongevallen.

Voorlichting
De ANVS informeert en communiceert met burgers, lokale overheden, bedrijven en instellingen over nucleaire veiligheid, vergunningverlening, inspectieresultaten en andere relevante onderwerpen. Dit omvat ook het verstrekken van informatie over wet- en regelgeving en het bevorderen van bewustwording over crisisvoorbereiding.

Internationale samenwerking
De ANVS werkt samen met vergelijkbare buitenlandse autoriteiten en neemt deel aan internationale activiteiten en organisaties, zoals het Internationaal Atoomagentschap (IAEA) en Euratom, om ervaringen en informatie uit te wisselen en beste praktijken te bevorderen.

Onderzoek
De ANVS voert zelf onderzoek uit of laat onderzoek uitvoeren om haar wettelijke taken uit te voeren. Dit omvat bijvoorbeeld stralingsbeschermingsonderzoek door het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het gebruik van technische kennisorganisaties voor nucleaire veiligheid in het buitenland.

Nucleaire veiligheid
De ANVS streeft naar het waarborgen van goede voorwaarden voor het werken met nucleaire installaties en het beschermen van werknemers, burgers en het milieu tegen de risico’s van nucleaire activiteiten. Dit omvat het beoordelen van veiligheidsanalyses van bedrijven en het toetsen aan nationale en internationale veiligheidsnormen.