Het aantal privacyklachten blijft sterk toenemen, constateert de Autoriteit Persoonsgegevens. Ruim 15.000 mensen hebben in de eerste zes maanden van dit jaar een klacht ingediend bij deze instantie. Dat is bijna 60 procent meer dan in de tweede helft van 2018.

Een verklaring voor de toename is volgens de AP dat de mogelijkheid om privacyklachten in te dienen nieuw is in Nederland en steeds bekender wordt. Ook speelt waarschijnlijk een rol dat Nederland een sterk gedigitaliseerd land is. Mensen maken zich zorgen over hun privacy en klagen over een schending van hun privacyrechten. Zij lopen bijvoorbeeld vast bij een inzageverzoek of het verzoek om verwijdering van hun gegevens. Dit speelt vooral bij zakelijke dienstverleners, zoals energieleveranciers en de detailhandel.

Grens aan wat realistisch is
Voorzitter Aleid Wolfsen: “De toename is enorm. Iedere klacht verdient vanzelfsprekend de best passende behandeling. Daar werken we hard aan. Maar er is een grens aan wat realistisch is met een beperkt aantal medewerkers. Er moet een structurele oplossing komen, zodat we de klachten adequaat kunnen blijven behandelen. Daarover zijn we in gesprek met JenV. De bescherming van je privacy is een grondrecht, het mag nooit een wassen neus worden.”

In strijd met de privacywet
Met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) zijn de privacyrechten van mensen versterkt: iedereen kan sinds 25 mei 2018 een privacyklacht indienen bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Dat kan als iemand vermoedt dat zijn/haar persoonsgegevens zijn verwerkt op een manier die in strijd is met de privacywet. De tweede halfjaarrapportage geeft inzicht in de klachten die de AP heeft ontvangen in 2019 en de manier waarop de klachten zijn behandeld.

Wijze van behandeling
15.313 mensen hebben in de eerste zes maanden van 2019 een privacyklacht ingediend bij de AP. Dat is een toename van 59 procent ten opzichte van het laatste half jaar van 2018. Ook het aantal internationale klachten is sterk toegenomen. De AP heeft in de eerste helft van 2019 ruim 10.000 klachten afgerond. Veel telefonische klachten konden direct naar tevredenheid worden behandeld. De schriftelijke klachten zijn opgelost door op te treden tegen een overtreding door een brief te versturen met normuitleg, te bemiddelen of een normoverdragend gesprek te voeren (16%). In veel andere gevallen (29%) hebben medewerkers van de AP mensen op weg geholpen om zelf een klacht in te dienen bij de organisatie waarover de klacht gaat. Er lopen 68 onderzoeken naar aanleiding van een veelvoud aan klachten (2018: 20).

Onderzoekscapaciteit
Het aantal klachten dat binnenkomt is groter dan de AP kan afhandelen met de huidige onderzoekscapaciteit. Hierdoor is in de loop van de maanden een achterstand ontstaan in de behandeling van klachten. Om deze toenemende hoeveelheid klachten en de toegenomen werkvoorraad adequaat te kunnen behandelen, is een oplossing nodig. De AP is hierover in gesprek met JenV.
De meeste klachten (32%) gaan over een schending van een privacyrecht, zoals het recht op inzage en het recht op verwijdering. Mensen krijgen bijvoorbeeld geen of geen volledige inzage in hun gegevens als ze daarom vragen of ondervinden drempels als zij persoonsgegevens verwijderd willen hebben.
Mensen klagen ook vaak (13%) over organisaties die persoonsgegevens doorgeven aan derden terwijl zij dit niet weten of willen. Zij worden bijvoorbeeld gebeld door onbekende bedrijven voor direct marketingdoelen.

Meeste klachten
Zakelijke dienstverleners (46%), de overheid (14%) en de IT-sector (13%) zijn de sectoren waarover de AP de meeste klachten ontvangt. Bij zakelijke dienstverleners, zoals energieleveranciers en de detailhandel gaan de klachten vooral over privacyrechten van mensen en direct marketing. Bij de overheid komt de rechtmatigheid van gegevensverwerkingen het meest aan de orde. Wat opvalt is dat veel klachten binnen het sociaal domein gaan over het doorgeven van persoonsgegevens aan derden.