Veelplegers, criminelen die herhaaldelijk in de fout gaan, moeten vaker een speciale straf opgelegd krijgen. Dat heeft staatssecretaris Fred Teeven laten weten. De zogeheten ISD-maatregel, een verblijf in de Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD), is volgens de bewindsman een succes.

Teeven concludeert dit naar aanleiding van de uitkomsten van een onderzoek van het WODC naar de effectiviteit van de ISD-maatregel. Sinds 2004 kan in Nederland de ISD-maatregel worden opgelegd aan veelplegers. Veelplegers zijn verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de criminaliteit en komen veelvuldig in aanraking met politie en justitie. De misdrijven betreffen voornamelijk diefstallen, inbraken, vernielingen en openbare orde verstoringen. In vergelijking met een normale gevangenisstraf biedt de ISD-maatregel meer mogelijkheden om het gedrag van de veelpleger te veranderen en de recidive te verminderen, omdat de veelpleger maximaal twee jaar kan worden vastgehouden en behandeld.

Uit het onderzoek naar de effectiviteit van de ISD-maatregel blijkt dat de maatregel in vergelijking met een normale gevangenisstraf effectiever is. De kans op recidive is ruim 10% lager onder de ex-ISD’ers in vergelijking met veelplegers die een gewone vrijheidsstraf opgelegd hebben gekregen. Dit komt voor een groot gedeelte doordat veelplegers geen delicten kunnen plegen als zij vastzitten. Veelplegers met een ISD-maatregel zitten vanwege de duur van de maatregel langer vast dan veelplegers die een gewone vrijheidsstraf opgelegd krijgen.

Teeven heeft op verzoek van de Tweede Kamer ook onderzoek laten doen naar de kosten van een eventuele verlenging van de ISD-maatregel. Soms is twee jaar niet lang genoeg om het gedrag van de veelpleger te kunnen veranderen. Het onderzoek wijst uit dat professionals vinden dat een verlenging van de maatregel meerwaarde kan bieden bij het oplossen van de hardnekkige problematiek van de veelplegers. Ook zou een verlenging vanuit financieel oogpunt gunstig uitpakken. Teeven gaat de komende tijd de mogelijkheden verder verkennen.

Toepassing van de ISD-maatregel bij jongvolwassen (18-24 jaar) veelplegers komt nog niet vaak voor. Om inzicht te krijgen in de redenen hiervoor is ook onderzoek gedaan. De onderzoekers concluderen dat de potentie van de ISD-maatregel niet volledig wordt benut. Een van de redenen is de onjuiste of onvolledige beeldvorming bij de betrokken organisaties over de maatregel. Ook kan de ketensamenwerking en informatieoverdracht tussen de verschillende instanties nog beter.

Staatssecretaris Teeven start daarom nog dit jaar met een voorlichtingsronde bij alle arrondissementen in Nederland, zodat de verschillende organisaties een beter en volledig beeld hebben van de mogelijkheden die de ISD-maatregel biedt. Daarnaast worden op verschillende locaties meerjarige pilots opgezet. De focus bij deze pilots ligt op de aanpak van de veelplegers die zich schuldig maken aan zogenaamde High Impact Crimes als straatroof en woninginbraak.