Met het aanbieden van het Korpstransitieplan aan de Tweede Kamer kunnen de veranderingen binnen de Landelijke Eenheid van start. Het plan moet leiden tot het ontstaan van twee goed bestuurbare landelijke eenheden en tastbare interventies op het vlak van leiderschap en cultuur, maar bovenal tot voelbare verbeteringen voor de medewerkers van de LE.

Het plan is het antwoord op de adviezen van de commissie Schneiders, die onderzoek deed naar de vraagstukken rond de Landelijke Eenheid. De commissie heeft van verantwoordelijk minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius (J&V) de opdracht gekregen de transitie te monitoren. De minister heeft de commissie ook gevraagd zowel haar als de Korpschef te voorzien van gevraagd én ongevraagd advies.
Korpschef Henk van Essen is blij dat nu concrete veranderingen in gang kunnen worden gezet: “De totstandkoming van het plan was een complex traject. We hadden te maken met veel ‘spelers’ en aanvankelijk met een te beperkt financieel kader. Maar wat het korps betreft ligt er nu een uitvoerbaar plan, met voldoende financiële ruimte. Goed beschouwd gaan we tien jaar na de start van de Nationale Politie een nieuwe fase in. Want de veranderingen die bij de Landelijke Eenheid beginnen, raken de hele politie.”

Werkcultuur
In het plan is veel aandacht voor de noodzaak tot veranderingen in de werkcultuur en leiderschap. Politiechef LE Oscar Dros: “Die ingrepen krijgen de hoogste prioriteit. Ze moeten leiden tot een veilige werkomgeving met ruimte voor de menselijke maat en meer zorg voor elkaar. Een omgeving waar volop ruimte is voor de ontwikkeling van het vak, de medewerkers en hun teams. Medewerkers moeten gaan merken dat er écht iets verandert.”
Dros: “Om te beginnen gaan we daarom in verschillende teams in gesprek. In die gesprekken maken we expliciet wat gewenst en ongewenst gedrag is en dat voor aantasting van de sociale veiligheid of voor hardnekkige ongewenste patronen in de werkcultuur geen plaats is. Van leiders wordt verwacht dat zij voorbeeldgedrag tonen en cultuurdragers zijn. Zij sturen op samenwerking en op een veilig en inclusief werkklimaat. Zij begrenzen ongewenst gedrag.”

Leiderschap
Ook wordt op korte termijn met behulp van externe expertise een leiderschapsprofiel opgesteld dat dient als basis voor de schouw en de selectie van leidinggevenden. De schouw is geenszins bedoeld om af te rekenen met leidinggevenden, maar is erop gericht inzichtelijk maken of leidinggevenden passen binnen de opgestelde leiderschapsprofielen en een rol kunnen spelen bij de noodzakelijke cultuuromslag.
Voor de benoeming van twee kwartiermakers, die de transitie moeten leiden, is in samenwerking met de Ondernemingsraad van de LE een apart profiel opgesteld. Dit profiel is getoetst aan de adviezen van de commissie Schneiders. Naar verwachting wordt de benoeming van de kwartiermakers op korte termijn bekend gemaakt.

Splitsing
Uiteraard komt ook de splitsing van de huidige Landelijke Eenheid in twéé landelijke eenheden in het plan nadrukkelijk aan bod. Het uitgangspunt voor de splitsing is dat volledige diensten, afdelingen en teams zoveel mogelijk volledig overgaan naar een van de twee nieuwe eenheden. Al zijn er taken die om maatwerk vragen. ‘Voor iedere medewerker is er straks plaats in één van de beide eenheden’, zegt Dros. “Formeel is sprake van een reorganisatie, maar de gevolgen voor medewerkers zijn naar verwachting beperkt.”

Medewerkersbetrokkenheid
Minister Yeşilgöz-Zegerius stelt in een brief aan de Tweede Kamer vast dat de politiebonden en de Commissie Schneiders kritisch zijn over de ruimte die medewerkers van de LE tot nu toe bij de planvorming hebben gekregen. Maar de ruimte om mee te praten en te denken, komt er écht, zegt Dros. “De transitie is een complexe opgave en we hebben het plan in korte tijd in elkaar moeten zetten. De benodigde afstemming met andere onderdelen, zoals het PDC en de Politieacademie had in deze fase prioriteit. We zijn ons ervan bewust dat medewerkers nog onvoldoende inbreng hebben gehad. Wel zijn OR en de COR actief en nauw betrokken. De komende maanden gaan we het gesprek met de medewerkers verbreden. Uiteraard zijn ook de vakbonden in het proces belangrijke partners.”
Dros wijst er ten slotte op dat het korpstransitieplan de hoofdlijnen schetst en nog verder moet worden uitgewerkt. “In die uitwerking is nog veel ruimte voor medewerkers en leidinggevenden om binnen die hoofdlijnen hun wensen en behoeftes kenbaar te maken.”

Opdracht
Minister Yeşilgöz-Zegerius vraagt de politie – mede op aandringen van de commissie Schneiders –de komende weken meer helderheid te bieden over de feitelijke besturing en uitvoering van de transitie. Die is volgens haar nog onvoldoende duidelijk. Ook wil zij dat in de nadere uitwerking helder wordt omschreven hoe medewerkers, politiebonden en de ondernemingsraden in de transitie worden betrokken en hoe de communicatie richting de werkvloer vormt krijgt. De transitieteams van de LE en de Korpsleiding gaan de komende weken met die opdracht aan de slag. Het streven is om de nadere uitwerking eind januari klaar te hebben.