Uit onderzoek van de NOS blijkt dat Nederlandse overheden, vitale bedrijven, scholen en in mindere mate zorginstellingen massaal gebruik maken van Amerikaanse e-maildiensten. Dat brengt risico’s met zich mee, aangezien de Amerikaanse wetgeving de overheid de mogelijkheid biedt om toegang te krijgen tot deze data, ongeacht de locatie ervan.

Ongeveer zes op de tien organisaties hebben hun eigen mailservers uitgeschakeld en zijn overgestapt naar diensten van Microsoft en Google, hoewel de servers vaak in Nederland of elders in de EU zijn gevestigd. Microsoft domineert met afstand de e-mailmarkt, met klanten als de Tweede Kamer, de Eerste Kamer en verschillende toezichthouders. Dit roept zorgen op over de nationale veiligheid, zoals benadrukt in een rapport van denktank Clingendael in opdracht van de AIVD.

Geen garanties
Hoewel Microsoft beweert klantgegevens goed te beschermen en zich aan de privacywetgeving te houden, benadrukt onderzoekster Maaike Okano-Heijmans van Clingendael dat dit geen garanties biedt. De afhankelijkheid van Amerikaanse diensten vormt een aanzienlijk risico, vooral gezien de mogelijkheid dat wetten kunnen worden gewijzigd.
Historisch gezien hadden bedrijven en organisaties vaak hun eigen mailservers, maar tegenwoordig is uitbesteding aan externe bedrijven zoals Google en Microsoft gebruikelijker vanwege de lagere kosten en het gemak. Dit geldt zelfs voor grote bedrijven zonder eigen ICT-afdeling, zoals blijkt uit voorbeelden als de Tweede Kamer.

Geen Europees alternatief
Het gebrek aan een sterk Europees alternatief draagt bij aan de populariteit van Amerikaanse techbedrijven, vooral in sectoren als onderwijs, media en telecom. Zelfs Nederlandse internetbedrijven geven de voorkeur aan Microsoft, wat het marktaandeel van Amerikaanse bedrijven in Nederland tot 80 procent versterkt.
Dit onderzoek van de NOS analyseerde meer dan 21.670 domeinnamen van grote organisaties en overheden, waarbij specifiek werd gekeken naar de ‘mail exchange’-records om vast te stellen waar de infrastructuur was ondergebracht. De bevindingen wijzen op een diepgaande afhankelijkheid van Amerikaanse e-maildiensten in Nederland, met mogelijke gevolgen voor de nationale veiligheid en privacy.