Wat is er bekend over statelijke dreigingen uit wetenschappelijk literatuur? Dat is de vraag die onderzoekers van het War Studies Research Center van de Nederlandse Defensie Academie hebben beantwoord in opdracht van het WODC.

Door een eerste literatuurscan te maken van het wetenschappelijke onderzoeksveld van statelijke dreigingen geeft het onderzoek een compleet overzicht en ordening van de wereldwijde beschikbare kennis over statelijke dreigingen.

Typen dreigingen
Het onderzoek onderscheidt tientallen dreigingssubjecten, dreigingsobjecten en dreigingsmechanismen. Onder dreigingssubject wordt verstaan wie of wat de veroorzaker van de dreiging is. Onder dreigingsobject wordt verstaan degene die of datgene dat bedreigd wordt en bij het dreigingsmechanisme gaat het om de middelen of manieren waarmee de dreiging wordt of kan worden uitgevoerd.

Vooral China, Rusland en VS
27 staten worden als dreigingssubject genoemd, 26 staten als dreigingsobject. China, Rusland en de VS worden het meest genoemd, zowel als dreigingsobject als dreigingssubject. Er zijn 24 dreigingsmechanismen onderscheiden. De meeste (671) artikelen gaan over militaire dreigingsmechanismen, gevolgd door politieke (566), en op grote afstand door economische (131). Voor ieder dreigingsmechanisme werd in kaart gebracht hoe het mechanisme zich manifesteert en wat de kernpunten van het wetenschappelijke debat aangaande het mechanisme zijn in relatie tot de thematiek van Statelijke Dreigingen. Ook wordt een aantal dreigingen genoemd die onderbelicht blijven in de literatuur.

Diepere analyse
Volgens de onderzoekers kan in een eventuele tweede fase dieper worden geanalyseerd hoe de verschillende mechanismen met elkaar samenhangen. In dat onderzoek mag volgens de onderzoekers meer aandacht voor economische veiligheid niet ontbreken, waarbij de nog niet behandelde economische dreigingsmechanismen aan de beurt zouden moeten komen. Ook waarschuwen zij dat meer conventionele militaire dreigingen mogelijk van de radar afvallen.