Bij grootschalige branden waarbij zonnepanelen zijn betrokken, kunnen verbrandingsproducten en onverbrande resten van zonnepanelen in de omgeving verspreid worden, soms tot kilometers ver. Daarvoor waarschuwt het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV).

Recent gebeurde dat bij een brand in Noordbergum in Friesland. De resten van zonnepanelen kunnen vanwege de scherpe randen schadelijk zijn voor mens en dier. Er bestaat geen specifieke aanpak voor het opruimen van de resten die in de (verre) omgeving terecht zijn gekomen. Mede daarom is het wenselijk om hiervoor een landelijke aanpak te ontwikkelen, zo stelt het IFV.

Verkennend onderzoek
Eind 2020 publiceerde het IFV een verkennend onderzoek waarin de aard en omvang van deze problematiek in kaart werden gebracht. Als vervolg op deze verkenning heeft het IFV literatuuronderzoek verricht naar de risico’s van depositie van zonnepaneeldeeltjes. Vragen waarop dit onderzoek zich richtte zijn: Welke stoffen kunnen vrijkomen bij branden met zonnepanelen? Wat is er bekend over de verspreiding van (on)verbrande resten van zonnepanelen? Kunnen de (on)verbrande resten van zonnepanelen die in de omgeving terecht komen, schadelijke gevolgen hebben voor mens, dier en milieu? Welke mogelijkheden zijn er voor de aanpak van dit soort incidenten?

Scherpe randen
Ten opzichte van de gevaren die een grote brand altijd met zich meebrengt zijn er bij branden met zonnepanelen geen specifieke gevaren te verwachten in de vorm van toxiciteit. Wel kunnen resten van zonnepanelen die neerkomen in de omgeving vanwege de scherpe randen schadelijk zijn voor bijv. grazend vee. Dit soort resten moeten ook niet in de voedselketen terechtkomen. Ze moeten daarom worden opgeruimd.

Onduidelijkheid over verantwoordelijkheden
Voor de aanpak van de brand en het vrijkomen van gevaarlijke (toxische) stoffen hebben de brandweer, Milieu Ongevallen Dienst, e.d. reguliere procedures. Er bestaat echter geen specifieke aanpak voor het opruimen van de resten van zonnepanelen die in de (verre) omgeving terechtgekomen zijn en alles wat er verder bij komt kijken (verzekering, zorg voor voedselveiligheid etc.). Er bestaat onduidelijkheid over taken en verantwoordelijkheden en er moet ad hoc geïmproviseerd worden.

Landelijke aanpak
Het ontbreken van een landelijke aanpak is overigens niet uniek voor (on)verbrande resten van zonnepanelen. Dit is ook het geval voor het opruimen van (on)verbrande resten isolatiemateriaal, dakbedekking e.d. die bij een grote brand in de omgeving verspreid worden. Het is daarom wenselijk dat voor de nafase van dit soort incidenten een landelijke aanpak ontwikkeld wordt. Alleen specifiek voor de aanpak (inclusief nafase) van asbestincidenten bestaat een landelijke handreiking.

Download hier het onderzoeksrapport.